|
Ғалқин музаффат
сөйлести дийди ғо
(Досб).
Музаффатқа дил-
мэш боған екән
(Досб ). Бул сөз өзбек, гәжик
тиллеринде
музофот
деп аталып, а) дөгерек,
әтирап, округлар, провинция, б) край, область
(Тадж-рус. сл., 234; УзРС., 269) сыяқлы мәнн-
лерди анлатады.
238
www.ziyouz.com kutubxonasi
Мунут — ммнута;
Отуз мунут, пГпирма мунут.
Диалект террнтормяеыпдагы өзбеклер тмлимде
ле „
м у н у т "
(ом мунут қалды)
дем аГ|тылады.
Мурш — ҳәркамдай төрт мүйешлм заттын белгнлн
бмр мүйсши:
Оларда мазарды тврт мурш
етип саяады екэн
(Акк). Лрка диалект .ҳәм
әдебмй тмлде
мүкеш
делипедм.
Мухбир—хабаршы;
Ш у м ухбирлар маган керәк
еди
(Қытай). Оиыц гийкары өзбек тилиндегм
мухбир
(РУзС., .412) свзн.
Мүдүр—белгмлм хожалыкты басқарыўшы мәкеме
басшысыг
Азанда т аууқ ферма мүдүрү күрди
муну.
Диалекттеги иариант «збек тилмндеги
муднр
(РУзС., 200) сөзммем кәлимлескен
Мүдүр етиў — токтаў мүдириў:
Мүдүр етии қула-
ған жери жоқ
/Акк/.
Мүшүк — ки
1
мкенс, мүжилген:
Мысалы:
Нелсәдэ-
бир мүжүк кичкэндси келиит и дийди
/(Ийш./.
Со ақлы п жүргэнэм еқ кичкэнэ мүжүгү екэн
/Ийш).
М ениқ кичкэнэ мүжүк екэнимди ай-
тып отыр
(Ийш.). Бул сөз қазак тмлммде
мүжу
(ҚТТС.. II, 148), өзбекше
муж имоқ—
мүжиў, кемнриў (сүйекти), арық күшсиз адам
(УзРС, 269) мәнилеринде айтылады. Монғолша
мүж ик
— кыйсайыў, қыйсық
бола
баслаў...
(Монгольско-русский словарь, М., 19Г>7, 248-6)
дегемди бнлдирип, қубла дмалекггегм
мүжүк
сөзиме жақынласады.
Мүтик—өсимликтин гүл шыгаратуғым бүртиги:
Мы-
надан иш ққан мүтик сабаққа айланып ке-
тэди
(Ҳәм.).
Мүҳир—белгилм мәмлекетлик ҳәм жеке документ-
лерге. ис кагазларына басылагугым мөр. Бул
сөз тәжик-парсы тилимдеги
МуНр
—печать сө-
зинем тараган.
II
Найман жүўери —жүўериннц бир түрн, 90 күмде
писип жетнлиседи Әдетте жүўерилердин ләм-
месн де суўык урып, бнр тоқтағаммам кеймн
орылады (Келт.).
23»
www.ziyouz.com kutubxonasi
1!«мбар
инибар, атызға төгилетуғын дэрис (Досб.).
Напы гош — каўьпшыи бир түрн; оныц ишки кыр-
тысы мазалы, калыц, дәнлери нри, түри ҳәр
қыЛлы формада болып, аўырлығы көлемине,
салмағына карайды (Ҳәм.). Хорезм говорларын-
да
наны гўш
делинеди.
Наўмир— бир нәрсениц тәртип саны, помер бел-
гиси: //а
ўмири дўрус келсғ...
Наўырызбайы—гүзги каўын, рени көгис, түри қара,
кыртысы қалыц (Досб.). Хорезм говорларында
наврзва: й
деп аталады.
Иаўыш пийаз—нуш пияз, ол бәҳәрде ерте егиледн,
яғный өткеи жылғы пыяздын орнына шығады
(Досб.). Өзбекше
ниш
сөзи
өсиў
деген мәнинн
анлатады (УзРС., 286).
Нашоты // нашўаты-жемистиц түри. Тухымы уқсас
болмаса да алма, алмурт, нашуаты (нак) үше-
ўин бир бирине сабыўға болады (Ҳәм.). Өзб.
нок, нашвати, китайская груша
(УзРС. ,282),
ал Хорезм говорларында
нашпоть
(
нашвати,
нок)
формаларына ийе.
Нәш-нәше, кумар:
Ҳ эй бир нэш де
(Н.-хан). Өзб.
«ау/&а(УзРС., 283), кырғ.
нашаа
(РКрС., 127),
татар.
нөшэ
(РТтС., II, 183).
Нәганда
-неганда бир қудайын күткен боиаса
(Аққ).
Бул сөз
ҳэрдайын, жүдә сийрек
деген түсиник-
лерди билдиреди.
Нейәр-қайсы жер?
Нейәрдиқ балларысызлар?
Өзб.
қаёрдан, қайсы томонда
(РУзС. ,505), түркм.
ниреден, хайсы ерден
(РТмС.,443).
Нема-не өзи, не нәрсе:
Немэ, Рүстэм кегэн жоқ
па?
Өзбек тилинде
нима
(РУзС., 954),
Нерби-нерв:
Сыртқы нербилэриқ кет кэн, ишки
нербилэриқ саў деди
(Акк ).
Иергән-жайдыц аркалығынын беккем турыўы ушын
ушыпа аша орпатылып исленгеи тиреў ағаш-
баған (П.-хап).
Ничик-не ис. Истин төркиии неде, не ис? Қандай
ис?
Пу ничиктур, беш барып, төрт қайтмағы
(Инш.)
За на н ничик заман болды
(Сыдык шай-
ырдан). Бул сөздиц өзбекше
қандай, қалай,
қанақа, қандай қилиб, нечук
(РУзС. 278) деген
түрлерн бар.
240
www.ziyouz.com kutubxonasi
Номай-мол, көп, есапсыз, сансыз . . .
Номай көрсе•
тэдч
(Ақк.). Әдебий тнлде «оляй-берекетли,
зүрәәтли (ККРС. ,483) дегендн бнлдиреди.
Нукулу ерик ерикгин түрн. Формасы кишкене, қапа
өзннец-өзи мазали болип келедн.
0
Ойанный /,' байанный-поенный, әскерий, әскерий
бөлим т.б.
Мен ойанный шасымда қалай етип
жүргэнимди айтық дегән
(Акқ.).
Вайанный
зайон болды
(Мйш.).
Ойран
болуў-бир
пәрсенин аты-жөннп бнлмей
абыржыу, сасып қалыў, не ислерин билмеў:
Дым ойран болды.
(Акк.).
Она-оған, .О л ‘ бетлеў алмасығыныц бирлик сан,
барыс сеплиғинде қолланылған түри. Диалект
лекснкасына түркмен тилиндеги яона* бетлеў ал-
масыгынан аўыскан.
Опит-буфет:
Бир баласы капративте опит ачады.
Оппығуў-мантығыў, дем ала алмай қалыў:
Оппы-
ғып суў жутупту-
(Ийш).
Осайак-диалекттеги бул сөздин формасы лдебий
тнлдеги эквивалентине
қарағакда өзгериске
ушыраған:
осайақта оқыған
(Н.-хан); әдебий
тилде усы жақ, тәреп формасында қолланылады.
Оттуз-отыз (санақ сан);
Нанальныйда оттуз беш.
Өзб.
ўттиз
(РУзС, 378).
Ө
Өжәк-ерте туўылған бузаў:
Бүйэрде бес қой, бир
вж экли сыйыр сақлаўға болады
(Ҳәм ).
Өкимәгкә жазуў-ҳүкнметтиц басшы органларына
хат ҳәм т. б. жазыў.
Өкимэткэ жазады.
Өкшә беруў-бир тураклы же|)инен орын аўыстырыў,
баска жерге кетнў:
Do'stlaringiz bilan baham: |
