Gravimetrik analiz

F — qayta hisoblash faktori.

Bu yerda:

^F = ^IjT = ^0’^6994

5. 
   Magniy sulfat tarkibidagi magniyni aniqlash. Magniyni aniqlashda berilgan tuz tarkibidagi magniy MgNH₄PO₄ holida cho‘ktiriladi. Reaksiya tenglamasi quyidagicha bo‘ladi:
   

MgSO₄+Na₂HPO₄+NH₄ OH= [MgNH₄PO₄+Na₂SO₄+H₂ O

Qizdirilgan vaqtda cho‘kma tarkibidagi ammiak va suv yo‘qolib, u gravimetrik (tortiladigan) shaklga — magniy pirofosfat Mg₂P₂O₇ ga aylanadi:

MgNH₄PO₄ ———— Mg₂P₂O₇ + 2NH₃ \+H₂O f

Eritmadagi ammiak kuchsiz elektrolit bo‘lib, qisman ionlarga dissotsilanadi:

NH₄OH < > NH₄⁺ + OH -

Massalar ta'siri qonuni asosida quyidagicha yozish mumkin:

[NH4 ]-[QH - ]

[NH₄OH ]


= 1,79 -10^-5




Magniy gidroksid uchun EK_Mg(OH} = 5 -10 ¹²

Bundan kelib chiqadiki, eritmada bizga kerakli MgNH₄PO₄ bilan bir qatorda Mg(OH)₂ cho‘kmasi ham hosil bo‘lib, analiz natijasini buzadi. Bunga yo‘l qo‘ymaslik uchun cho‘ktirish NH₄Cl ishtirokida olib boriladi; NH₄Cl tarkibida NH₄OH bilan bir ismli ion borligi uchun dissotsilanishni kuchli darajada kamaytiradi.

Tuz NH₄Cl qo‘shilishi natijasida eritmada NH⁺₄ ionlari konsenratsiyasi ko‘payadi va ularning ON ionlari bilan birikishidan ON ionlarining miqdori juda kamayadi, natijada ionlar ko‘paytmasi [Mg²⁺p[ON^-] EK qiymatidan kam bo‘lib qoladi va magniy gidroksid cho‘kmaga tushmaydi.

MgNH₄PO₄ ning yaxshi kristall cho‘kmasini olish uchun tarkibida Na₂HPO₄ va NH₄CI bo‘lgan xlorid kislotali eritmaga ammiakning suyultirilgan eritmasi asta-sekin qo‘shiladi. Bu vaqtda eng avval HCl neytrallanadi, so‘ngra MgNH₄PO₄ cho‘kma hosil bo‘ladi, bu cho‘kma suvda sezilarli darajada eriydi:

[Mg² ] • [NH+ ] • [POf ] = 2,5 • 10^-13 yoki

[Mg²⁺ ] ■ [NH⁺, ] ■ [PO4] = 2,5 ■ 10^-13 = 72,5 -10^-13 = 6,3 ■ 10^-5 M

Demak, 1 litr eritmada ionlar tarzida 6,3^10^-5 ^137=0,0086 g MgNH₄PO₄ bo‘ladi. Bu eruvchanlik MgNH₄PO₄ ning yanada gidrolizlanishi natijasida ortib ketadi.

Gidrolizni kamaytirish va MgNH₄PO₄ ning eruvchanligini kamaytirish uchun cho‘kma toza suv bilan emas, balki NH₄OH ning suyultirilgan eritmasi bilan yuviladi. MgNH₄PO₄ ni cho‘ktirish uchun o‘ta to‘yingan eritmalardan foydalaniladi.