Глоссарий

Назорат саволлари
1. Стрелали кранлар қандай мақсадда ишлатилидади?
2. Стрелали кранларнинг асосий параметрларини тушунтириб беринг.
3. Юк моментининг қиймати қандай аниқланади?
4. Краннинг зарурий юк кўтарувчанлиги нима?
5. Кран илмоғининг зарурий кўтарилиш баландлиги қандай аниқланади?
6. Юк моментининг қиймати формуласида конструктив элемент массаси деганда нимани
тушунасиз?
Амалий иш № 9
Бетонқоргич, бетонташигич, бетон насоси ва автобетонқоргичларни таҳлил этиш.

1. 
   Ишдан мақсад: талабаларга бетон тайёрлаш машиналари, бетонташигич турлари, бетон насоси ва автобетонқоргичлар турлари билан таништириш орқали уларнинг назарий билимларини амалда қўллаш кўникмаларини шакллантириш.
   
2. 
   Умумий маълумотлар.
   

Ҳозирги вақтда қурилиш жараёнларининг тезлашиши натижасида бетон қоришмалар тайёрлашда ишлатиладиган жуда кўплаб машиналардан фойдаланишни тақозо этмоқда.

Бетонқоргичлар. Цементобетонаралашмалар ва қоришмаларни тайёрлашда стационар ва кўчма бетонқоргичлардан фойдаланилади. Аралашма ҳосил қилиш усулига боғлиқ ҳолда қоргичлар гравитацион(қориштириш материалларининг эркин тушиши) ва мажбурий қориштириш натижасида содир бўлади.
Биринчи қориштиргичлар пластик бетон аралашмалар иккинчиси қоришма ва суюқ бетон аралашмаларни тайёрлашда қўлланилади. Қориштиргич машиналар даврий ва узлуксиз ишлайдиган турларга бўлинади. Даврий ишлайдиган машиналар тайёр аралашма ҳажми билан характерланади, шунингдек бир марта тайёр қоришма тайёрлаш учун қориштиргичга юкланган қуруқ материаллар ҳажми йиғиндисига боғлиқ бўлади.Қориштиргичлар барабани геометрик ҳажми фойдали ҳажмдан 2,5...3 мартагача ортиқ бўлади.Қориштиргич машиналари таркибига станина, қориштириш барабани, двигатель, қориштириш барабанига двигателдан узатиш тизими, юклаш қурилмаси, бўшатиш қурилмаси, сув дозалаш қурилмаси, ва бошқариш органларидан иборат. Кўпгина қориштиргич машиналарининг юритмаси электрик бўлади. Қориштиргич барабанларига материал чўмичли (скип) кўтаргичлар ёрдамида юкланади ва бўшатишда эса, барабанни эгиш,тўнтариш ва бўшатиш туйнугини очиш ва барабан айланишини ўзгартириш орқали амалга оширилади.
Даврий ишлайдиган гравитацион бетонқоргичлар тайёр махсулот ҳажми 65, 100, 165, 330, 380 ва 1600л ҳолда ишлаб чиқарилади қуруқ материаллар ҳажмига мос ҳолда 100, 150, 250, 500, 1200 ва 2400л ҳажмига мос келади. Тайёр махсулот ҳажми 65 ва 165 л ҳажмли ебтонқориштиргичлар кўчма тўнтарилувчи ноксимон тарзда, қолганлари стационар ва эгиладиган икки конусли шаклда тайёрланади.