Gimnastikachilar jismoniy sifatlarini rivojlantirish prensiplari

yoshli gimnastikachilar uchun maxsus jismoniy mashqlar majmuasi

Qo‘shpoya va dastakli otda mashqlar

№	Mashqlar nomi	Me‟yori	Uslubiy tavsiyalar
		5-6 yosh
1.	Qo`llarda tik turish	4 marta	Holat bir tekisda bo`lishiga ahamiyat beriladi
2.	Qo`llarda tik turgan xoldan, yozilgan oyoqlarni 45ºga tushirish va D.x.ga qaytish	4 marta	Trener yordamida bajariladi. Qo`llar to`g`ri, bel bukilmaydi.
3.	Gorizontal tayanch xolatda oyoqlarni bukish	2 marta	Qo`llar yozilgan
4.	Qo`llarga tayanch holatda gorizontal yotish, elkalar maksimal oldinga chiqariladi	4 marta
5.	Gorizontal tayanch xolatda harakatlanish	4 marta	Qo`llar bukilmaydi, gavda to`g`ri turadi

6.	Bandsiz kursiga tayangan xolatda uning ustida harakatlanish	6 marta	Gavdani to`g`ri tutishga intilish
7.	Gimnastika devorida tanyach holatdan oyoqlarni boshdan yuqoriga ko`tarish	6 marta	Oyoq uchlari va oyoqlar to`g`ri
8.	Qo`shpoyaga tayangan holda qo`llarni bukib yozish	3 marta	Qo`llarni bukib yozishga e‟tibor berish

3. 
   - jadval
   

5-6 yoshli gimnastikachilar jismoniy va maxsus harakat tayyorgarligining natijalari

№	Nazorat mashqlari	Tadqiqotdan oldin
		X ±
	Kuch tayyorgarligi
1	Tayanch holatda qo`llarni bukib yozish (marta)	6,2	1.2
2	Turnikda tortilish (marta)	5,5	1.2
	Tezkorlik-kuch tayyorgarligi
1	Tayanch holatda yotib qo`llar bilan 10 m yurish (sek.)	5,4	2.7
2	Mokkisimon yugurish 3 x 10 m. (sek.)	10,6	1.6
	Egluvchanlik
1	“Ko`prik” (ball)	8,0	2.1
2	Oldinga egilish (ball)	8,0	2.0
	Koordinatsion tayyorgarlik

1	Turgan joydan uzunlikka sakrash (sm)	6,2	1.3
2	Muvozanat saqlash mashqi (sek.)	5,6	1.8
	Jami
	O‘rtacha (X)

Tadqiqotimiz davomida olingan natijalar hisoblanib, tahlil etilganidan so`ng yosh gimnastikachilar jismoniy va maxsus harakat tayyorgarligi baholandi 3-jadval. Ko`rinib turibdiki natijalar yig`indisi zarur bo`lgan darajani ko`rsatmadi. O`rganilayotgan sifatlarni samarali rivojlantirish maqsadida musobaqa mashqlarining xususiyati dinamik mohiyatga mos qator mashqlar trenirovka jarayoniga kiritilgan.

2.2.Maxsus xarakat mashqlarini trenirovka jarayonidagi natijasini
samarasi
Tadqiqotimiz navbatdagi bosqichi – 5-6 yoshli gimnastikachilar uchun ishlab chiqilgan jismoniy sifatlarni rivojlanish uslubiyatini tajriba sinovidan o`tkazishdan iborat. SHu munosabat bilan maxsus pedagogik tajriba tashkil etildi va o`tkazildi.
Pedagogik tajriba BO`OZSM dasturi asosida shug`ullanuvchi yosh gimnastikachilar bilan olib borildi. Tajribada 5-6 yoshga mansub 20 ta gimnastikachi bolalar ishtirok etdilar. Ular maxsus harakat va jismoniym tayyorgarligi bo`yicha bir-biridan farqi yo`q edi (3-jadval).
Tadqiqotning boshida yosh gimnastikachilarda dastlabki tadqiqotlar o`tkazilib, ularni tajribadan avvalgi ko`rsatgichlari darajasi aniqlandi. SHundan so`ng yosh gimnastikachi bolalar gimnastik ko`pkurashning alohida turlariga xos jismoniy va maxsus harakat tayyorgarligini shakllantirishga qaratilgan umumiy va maxsus jismoniy mashqlar dasturi bo`yicha shug`ullandilar. Mazkur dastur bo`yicha o`tkazilgan mashg`ulotlar bir yil davom etdi. Har uchinchi hafta yakunida bolalarni o`z jismoniy sifatlari va maxsus harakat tayyorgarligining rivojlanish dinamikasi haqidagi ma‟lumotga ega bo`lib bordilar. Ishlab chiqilgan testlar va nazorat mashqlari trenerlir bilan birgalikda o`tkazildi va belgilangan tartibda tahlil qilindi.
Tadqiqot natijalariga binoan qayd etilgan zaif jismoniy sifatlar bo`yicha trenerlarga shu sifatlarni rivojlanishiga oid tavsiyalar berib borildi.
YOsh gimnastikachi bolalarni 6 oyda jismoniy, maxsus harakat va texnik tayyorgarlikning rivojlanish dinamikasi ishlab chiqilgan testlar hamda nazorat mashqlari yordamida baholanib borildi.
Nazorat musobaqalari bo`yicha ko`rsatiladigan natijalarni adolatli baholash uchun bu tadbirga holis ekspertlar guruhi jalb qilindi.
Ishlab chiqilgan tayyorgarlik va nazorat uslubiyati samaradorligini aniqlash maqsadida jismoniy va maxsus harakat tayyorgarligining tartiblashtirilgan ko`rsatgichlari matematika-statistika uslublar orqali


o`zgarishlar ko`rib chiqildi.
5-6 yoshli gimnastikachilarda maxsus yo`naltirilgan tayyorgarlik jarayoni jismoniy sifatlarni sezilarli darajada rivojlanganligi kuzatildi (4-jadval). Boshqacha aytganda, jismoniy sifatlarni rivojlanishi yaxshi samarali o`zgarganini ko`rsatadi. Bundan xulosa qilish mumkinki 5-6 yoshli gimnastikachilarda o`tkazilgan tadqiqot samarali bo`lganidan dalolat beradi.

3.