Gimnastikachilar jismoniy sifatlarini rivojlantirish prensiplari

CHaqqonlik va uni tarbiyalash usuliyati


Xarakatlarning koordinatsiyaviy murakkabligi chaqqon-likning birinchi o`lchovidir. Agarharakatning fazo, vaqt, kuch xarakteristikalariharakat vazifasiga mos bo`lsa,harakat etarli darajada aniq bo`ladi,harakat vazifalariharakatning aniqligi tushunchasini keltirib chiqaradi.harakatning aniq-ligi chaqqonlikning ikkinchi o`lchovidir.
`ayotda va sportda duch kelishi mumkin bo`lgan barchaharakatlarni ikki guru`ga ajratamiz.

1. 
   Nisbatan stereotipharakatlar.
   
2. 
   Nosteriotipharakatlar.
   

Engil atletika yo`lkasida, tekis joyda yugurishlar, uloq-tirish va sakrashlar, gimnastika mashqlari, birinchi guru`harakatlariga, sport o`yinlari, yakkama-yakka olishuv, slalom, kross va shu kabilar ikkinchi guru`ga kiritiladi.
Stereotipharakatlardagi aniqlik, kishi buharakatlarni bajarishning qanchalik uzoq mashq qilganligiga, va uni texnikasini o`zlash-tirganligiga bog`liq. Agar inson to`g`ridan-to`g`ri, tayyorgar-liksiz yangiharakatlarni birdaniga bajara boshlasa,harakatni o`zlashtirib olishi uchun vaqtni turlicha sarflanishiga qarab chaqqonlikka ba`o beriladi. SHuning uchun yangiharakatni o`zlashtirib olishga ketgan vaqt shug`ullanuvchida chaqqonlik sifatining ko`rsatkichlaridan biridir.
YUqorida aytganlrnihisobga olib, birinchidan chaqqon-likni
yangiharakatlarni tezda o`zlashtirib olish qobiliyati (tez o`rganish qobiliyati), ikkinchidan,harakat faoliyatini to`satdan o`zgarayotgan sharoit talablariga muvofiq tezda qayta moslash deb tushunish to`g`ri bo`ladi. Bu taorifimizdan ko`rinib turibdiki, chaqqonlik – bu ba’olash uchun yagona o‘lchovga (kriteriyga) ega bo‘lmagan murakkab kompleksli fazilatdir.har bir muayyanholda, sharoitga qarab u yoki bu kriteriyni tanlab oladilar. CHaqqonlik anchagina xususiy fazilatdir. Sport o`yinlarida chaqqon bo`lib, gimnastikada unchalik chaqqonlik ko`rsata olmaslik mumkin. CHaqqonlikninghayotiy mu`imharakat sifati tarzida namoyon bo`lishi gavdaning nisbatan kamharakatda bo`lganiholda, qo`llar bilan mo`ironaharakat qilishda qo`l chaqqonligini namoyon bo`lishi (ajratuvchi, slesarlik, uymakor-lik, duradgorlik, stanokda ishlash, kosiblik va boshqalarda) ko`zga tashlanadi.har qandayharakat qanchalar yangi bo`lib tuyulmasin, doimo koordinatsiyaviy bog`lanishlar asosida bajariladi.