Gimnastika nazariyasi va uslubiyati

 
4-jadval 
Muvozanat tasnifi 
4-jadvalda muvozanat tasnifining oddiy sxemasi berilgan. 
Ikki oyoqda muvozanat saqlashni bajarish ancha oddiydir. Qoidaga ko‟ra bu oyoq 
uchida holatni ushlab turib (statik) yoki harakatda (dinamik) bo‟lishi 
МУВОЗАНАТ 
Бир оё
қ
да 
Икки оё
қ
да 
Ор
қ
ада 
Ёнда 
Олдинда 
Ҳ
олатни 
ўзгартириб 
Ҳ
олатни 
ўзгартирмасдан 
Вертикал 
Горизонтал 
Ҳ
олатни 
ўзгартирмасдан 
Ҳ
олатни 
ўзгартириб 
Товонда 
Оё
қ
учларида 

---

mumkin.Badiiy gimnastikada keng foydalaniladigan turli harakatda oyoq uchida 
turish juda xarakterlidir. 
Bir oyoqda muvozanatni bajarish biroz murakkabroq bo‟lib, maxsus trenirovkani 
talab qiladi va badiiy gimnastikada mashqlarning mustaqil turi sifatida eng 
qizig‟idir. 
Oldingamuvozanat
– muvozanatning eng odatiy turi bo‟lib, vakillaridan biri – 
“qaldirg‟och”dir. Tuzilishi nuqtai nazariga ko‟ra, oldinga muvozanat uchun tanani 
oldinga egish, bu mashqni turli harakatlarda ifoda etish aniqlovchi hisoblanadi. 
Orqaga muvozanat
– tuzilishi jihatidan 
yuqoridagi turning teskarisi. Bular uchun 
tanani orqaga egib, shu vaqtning o‟zida 
tayanchsiz oyoqni yuqoriga gorizontal 
yoki undan ham yuqoriroq holatga 
ko‟tarish 
harakterlidir. 
Orqaga 
muvozanatning 
qiyinligi 
boshqa 
muvozanat turlariga qaraganda ancha 
yuqori darajada bo‟ladi (pastga qarang). 
Yonga muvozanat
– tuzilishi bo‟yicha 
oldingava orqagamuvozanat 
orasidagi holatdir. Ular uchun tana
7-rasm 
a‟zolarini frontal o‟q bo‟ylab bir xil 
og‟irlikda joylashishini ta‟minlaydi. 
Muvozanatning aytib o‟tilgan uchta guruhi mazkur turning mavjud elementlarini 
o‟z ichiga oladi. Lekinoldinga
,
orqaga qa yongamuvozanatda tana holatining shakli 
turlicha bo‟lishi mumkin (21-rasm). Shu sababdan shartli ravishda gorizontal va 
vertikal muvozanatlarga ajratilgan (sxemaga qarang). 
Birinchisida gimnastikachining tanasi va tayanchsiz oyog‟i ko‟pincha gorizontal 
joylashadi. Bu muvozanatning ixtisoslashtirilgan shaklidir. Ikkinchi tur -
vertikal muvozanat – turli variantlari bilan harakterlidir. Gimnastikachining
tanasi ancha yuqorida joylashgan vertikal muvozanat holati eng oddiydir 
(masalan, attityude muvozanati, 21-rasm). Oyoqni maksimal darajada ko‟tarib 
vertikal muvozanat saqlash texnik tomondan ancha qiyindir. Bu elementlar 
tanani turli darajada egilishi bilan bajarilishi mumkin. 

---

Muvozanatning barcha sanab o‟tilgan strukturali – texnik variantlari statik, holatni 
ushlab turish yoki harakatda,dinamik bo‟lishi mumkin. Ularni bajarishdagi 
qiyinchilik muvozanat holatining koordinatsiyasiga, gimnastikachining harakat 
sifatiga (masalan, egiluvchanlik) qo‟yiladigan talab darajasiga, shu bilan birga 
tayanch usuliga bog‟liqdir. Muvozanat tasnifining oxirida turishni to‟liq oyoq 
kaftida yoki oyoq uchida bajarish mumkinligi aks ettirilgan.