o ‘z a n i d a j o y l a s h m a g a n suv t a s h l o v c h i i n s h o o t l a r — n o v k a n a l l a r i ,
vaqtinchalik yoki d o im iy k an allar va tu n e lla r orqali o 'tk a z ib yuboriladi.
N o v kanallari suv sarfi 30 m 3/ s g a c h a b o 'lg a n , t o r o 'z a n n i toraytirishga
yo'l q o 'y ib b o 'l m a g a n d a , t a ’m irlash ishlari vaq tid a,
t u n n e lla r va kanallar
b ilan suvni o 't k a z i b y u b o ris h m a q s a d g a m u v o fiq b o 'l m a g a n h o lla r d a
q o 'llan ilad i (6.5 - я rasm).
Г О
a)
/
V _ _
^
1 navbat
6.5-rasm.
Q urilish suv sarflarini o 'tk a z ish usullari:
a
— n o v o rq a li;
b
— v a q tin c h a lik o 'tk a z u v c h i k a n al o rq a li;
d
—
d o im iy k a n a l o rq a li;
e —
tu n n e l o r q a l i ; / — in s h o o tn i ikki n a v b a td a seksiyali
b a rp o e tis h d a ;
1 —
suv o 'tu v c h i
o 'z a n ;
2
—
y u q o ri p e re m ic h k a ;
3
—
p a stk i p e re m ic h k a ;
4
—
b irin c h i n a v b a t b o 'y la m a
p e re m ic h k a s i;
5 —
ik k in c h i n a v b a tn in g o 'tu v c h i p e re m ic h k a s i;
6
— v a q tin c h a lik suv
o 'tu v c h i k a n a l; 7 — q u rilish suv sa rfla rin i o 'tk a z is h d a fo y d a la n ila d ig a n d o im iy k a n al;
8
— tu n n e l;
9
—
n o v ;
10
—
b a rp o e tila d ig a n in sh o o t.
A y la n m a qurilish kanallari qulay topografik va geologik sharoitlarda:
past qirg'oqli; dary o va eski d aryo o 'z a n la r i
egri-bugri, kanal trassadagi
g ru n t y u m s h o q b o 'l g a n sh aro itlard a q uriladi (6 .5 -6 ,
d
rasm ).
G id ro te x n ik a qurilishida a y la n m a qurilish kanallari suv sarfi 2000 m 3/ s
g a c h a b o 'lg a n d a quriladi. Bu k an allar ikki xil b o 'lad i: v a q tin c h a lik , y a ’ni
296
m axsus Q S S uzatib yuborish u c h u n
q u r i l a d i g a n va k e y i n c h a l i k t o 'l i q
q u r i l i s h d a v r i d a Q S S o ' t k a z i s h
u c h u n ishlatiladi.
Bu usulda Q S S o 'tk a z is h d a 1-
n a v b a t d a suv k e l t i r u v c h i va suv
u z a tu v c h i k a n a lla r
suv tashlovchi
in s h o o tla r qurilad i, s o 'n g r a d aryo
o 'z a n i t u p r o q t o 'k m a l i yoki tosh
tashlam ali t o 'g ' o n l a r bilan to'siladi
va suv sarfi qurilgan suv tashlovchi
in sh o o tg a burib yuboriladi.
Bu usul
esa keng tarqalgan usul hisoblanadi.
T u n e lla r t o r o 'z a n li qoya toshli, tik qirg'oqli d a ry o la rd a , t u p r o q va tosh
to 'k m a l i t o 'g 'o n l a r d a ishlatiladi
(6.5-e
rasm ). B u n d a
gid ro stan siy an in g suv
tash lash va keltiruvchi t u n n e la r id a n foydalaniladi.
4 . Q a y ir usuli. Bu usulga k o 'r a ishlar quyidagi ta rtib d a olib boriladi:
1) b irin ch i nav b atd a dary o qayir jo y id a k o tlovan
3
qaziladi (6 .6 -ra sm ) va
suvi qo ch irilg an k o tlo v a n d a to 'liq q u rih n a g a n betonli t o ' g ' o n b a rp o etiladi,
y a ’ni t o 'g ' o n n i n g m u v a q q a t te p a q ism i (grebenka) q uriladi yoki t o 'g ' o n
tanasida qurilish suv o 'tk a z u v c h i teshiklari qoldiriladi; 2) s o 'n g ra keltiruvchi
1
va
olib ketuvchi
4
k an allar qaziladi; 3) keyin esa d a ry o o 'z a n i 1 — 1 o 'q i
b o 'y i c h a o q a y o t g a n suvga t o s h t a s h la b t o 's i l a d i , b u n d a t o 's i l g a n suv
to 'g 'o n n in g m u v aq q at tepa qismi (yoki suv o'tkazish teshiklar) orqali o'tkazib
yuboriladi; 4) t o 'g ' o n n i n g m u v a q q a t te p a qism ini yopish ishlari am alga
oshiriladi. Ishlarni bajarishning u shbu usuliga k o 'r a , b e to n in s h o o tla r h a r
d o im qayir jo y la rd a joylashishi lozim .
Q S S gidrouzel va suv to 's g i c h la r asosiy inshootlari orqali quyidagicha
o'tkazilishi m u m k in (6 .7-rasm ); 1) o 'z a n tosh to 'k m a li va u s tm a -u s t taxmali
in sh o o t konstruksiyalari ustidan va filtratsiya orqali o 'tk a z is h ( 6 .7 -a rasm);
2) vaqtinchalik va d o im iy tub teshiklar orqali (6.7-Z> rasm): 3)
tugallanm agan
in sh o o tla r orqali (6.7-c/ rasm).
6.6-rasm.
Download
Do'stlaringiz bilan baham: 
