Гидрометрия

Синов саволлари:

1. Ўзиёзар сув ўлчаш постлари ва улардаги кузатиш натижалари қандай қайта ишланади?

2. Сув ўлчаш постларида тўпланган кузатиш маълумотлари қандай тартибида қайта ишланади?
3. Сув сатҳи қандай муддатларда кузатилади?
4. Сувнинг ҳарорати қай вақтларда кузатилади?
5. Станцияда фаолият кўрсатадиган техник ходим қандай ишларни бажаради?


1.1.7. Сув сатҳини кузатиш маълумотларини
махсус қайта ишлаш

Маълумки, сув сатҳи вақт давомида кескин ўзгариб туради. Уни билиш ҳам назарий, ҳам амалий аҳамиятга эгадир. Ушбу мавзу сув сатҳини махсус қайта ишлаш усулларини баён этишга, характерли сув сатҳлари ва мослашган сув сатҳларини аниқлашга, улар орасидаги боғланишларни графикда ифодалаш усулларини ёритишга ҳамда уларнинг халқ хўжалигидаги аҳамиятини кўрсатиб беришга бағишланади.

Одатда Ўзгидромот кўрсатмасига асосан гидрологик станцияларга қўшимча вазифа топширилади. Бу сув сатҳини махсус қайта ишлаб чиқиш вазифасидир. Бу вазифани бажаришда қуйидаги ишлар амалга оширилади:
1) сув сатҳининг йиллик ўзгариш графигини чизиш (1.10 -расм.)
2) графикда характорли сув сатҳларини болгилаш;
3) сув сатҳининг такрорланиши ва давом этиш (таъминланиш) графикларини чизиш( 1.11-расм);
4) мослашган сув сатҳларини аниқлаш;
5) мослашган сув сатҳлари орасидаги боғланиш графигини чизиш (1.12-расм)
Юқорида қайд этилган ишларни бажаришда сув ўлчаш постларида амалга оширилган кузатишлар натижалари асосида тузилган кундалик сув сатҳларининг йиллик жадвали маълумотларидан фойдаланилади. Бунда асосий эътибор характерли сув сатҳларини аниқлашга қаратилади.
Характорли сув сатҳларига ўртача ўн кунлик, ўртача ойлик, ўртача йиллик сув сатҳлари, уларнинг максимал ва минимал қийматлари, дарёда музлаш ҳодисалари кузатилган даврдаги ёки дарё муздан халос бўлгандаги сув сатҳлари, дарёда кома қатновини йўлга қўйиш мумкин бўлган сув сатҳлари ва ҳоказолар киради.
Сув сатҳининг такрорланиши ва таъминланиши графиклари. Сув сатҳининг такрорланиш ва таъминланиш графиклари амалий мақсадларни кўзлаб чизилади.