Geografiyasi

AQSh fermer xo‘jaliklari 
Amerika Qo‘shma Shtatlari Shimoliy Amerika qit'asida joylashgan bo‘lib, 
eng yirik mamlakat, jahon xo‘jaligining tayanchidir. Hududi 9363 ming km
2
, aholisi 

---

7 
239 mln. nafar.
AQSh qishloq xo‘jaligi yuksak tovarliligi, texnika bilan a'lo darajada 
qurollanganligi, tor ixtisoslashganligi, yollanma mehnatdan keng foydalanishi bilan 
ajralib turadi. AQSh dehqonchiligida sug‘orish tizimi katta maydonda joriy etilgan. 
Sug‘oriladigan yerlarda yetishitirilayotgan mahsulot mamlakatda yetishtirilayotgan 
mahsulotning uchdan bir qismini tashkil etadi. Sug‘orish ishlarida 
mexanizatsiyadan keng foydalaniladi. 
AQShda fermer xo‘jaliklarining tashkil etilishi uzoq davom etgan murakkab 
jarayondir. Oilaviy fermer xo‘jaliklari asosan oila a'zolaridan tashkil topadi. Ular 
ayrim hollardagina yollanma mehnat resurslarini jalb etadilar. Qishloq xo‘jaligida 
fermerlar xajmi ular tomonidan bir yilda yetishtirilgan mahsulotni realizatsiya etish 
xajmi bilan belgilanadi.
Parrandachilik, go‘sht, sut, bug‘doy yetishtirish kabi tarmoqlar sanoat
negiziga ko‘chirilgan. AQShda meva, sabzavot, poliz, kartoshka, go‘sht, tuxum kabi 
mahsulotlarni sanitariya-gigena talablari darajasida saqlash uchun ombor va 
muzxonalar yetib ortadi. Qishloq xo‘jaligining sanoatlashtirilishi, ishlab chiqarish 
kuchlarining sanoat darajasiga ko‘tarilishi shunga olib keldiki, fermer 
xo‘jaliklarining asosiy faoliyati bo‘lgan qishloq xo‘jaligi endilikda o‘z 
mustaqilligini yo‘qotdi va tarmoqlar majmuining ajralmas tarkibiy qismi bo‘lib 
qoldi. U agrobiznes nomini olgan. Mexanizatsiyaning yuksak darajada ekanligi fan 
yutuqlaridan keng foydalanish va tor doirada ixtisoslashishni taqozo etgan. 
AQShda fermer xo‘jaliklari faoliyati yuqori darajada rivojlangan marketingga 
ega. Marketing tizimi quyidagi sarflardan iborat: haq to‘lash, o‘ramlash (qadoqlash), 
mahsulotni tayyorlash va transport xarajatlari, yoqilg‘i va elektroenergiya sarfi, 
amortizatsiya ajratmalari, reklama uchun xarajatlar, asosiy fondlarni sotib olish va 
ularni ta'mirlash xarajatlari. 
AQSh qishloq xo‘jaligida asosan oilaviy fermerlar faoliyat yuritadi. Ular 
qishloq xo‘jalik korxonalarining 99 foizini tashkil etadilar va mamlakatda 
yetishitirilgan qishloq xo‘jaligi yalpi mahsulotini 93foizini yetishitiradilar. 
Mamlakatda 2,1 million oilaviy fermer mavjud edi. Bitta oilaviy fermer har yili 
o‘rtacha 80-100 ming dollarlik mahsulot sotadi, 187 gektar yerga ega (har gektar yer 
qiymati 250 ming dollar) 2 ishchiga qiymati 140 ming dollar bo‘lgan ishlab 
chiqarish fondlari to‘g‘ri keladi.