Географияси Тошкент 2006 Ўзбекистон Республикаси

Таянч термин ва тушунчалар: регионал, табиий география, табиий ҳудудий, табиий ҳудудий комплекс, геокомплекс, ландшафт, табиий шароит, ресурс, регионал хусусият, табиий географик мамлакатшунослик, регионал ландшафтшунослик, объект, таксономик, сувлик, қуруқлик, материк, минтақа, ўлка, зона, провинция, кичик провинция, округ, район, географик тадқиқот, тоғ, тизма, дарё, ҳавза, геоэкологик, геоэкологик тадқиқот, атроф-муҳит, ишлаб чиқариш, мажмуа, табиий шароит, табиат компонентлари, табиий комплекс, табиий бойлик, муҳофаза қилиш, геоэкологик асос, ландшафт.


Савол ва топшириқлар.

1. 
   Табиий географиянинг ҳам объекти, ҳам предмети
   

вазифасини ўтовчи географик қобиқ энг катта ва энг мураккаб табиий географик комплексни аниқланг.

2. 
   Ўзбекистон табиий географияси курсининг мақсади
   

нимадан иборат?

3. 
   Курснинг вазифаси нималардан иборат?
   

ЎЗБЕКИСТОН ТАБИАТИНИНГ ГЕОГРАФИК ЎРГАНИЛИШИ ТАРИХИ

Ўзбекистон географиясининг ўрганилиши тарихини билмай туриб, республика географиясининг асосий мазмунини, конструктив амалий географиянинг Ўзбекистонга оид муҳим регионал муаммоларини ва келгусида ҳал қилиниши лозим бўлган долзарб масалаларни тушуниб олиш қийин.

Ўзбекистон мустақил ривожланиш йўлига ўтиб олганлиги мустабид шўролар даврида республикамизда географиянинг тараққиёти тарихини ўрганишда анъанавий тус олган, бироқ эндиликда давр тақазоси билан эскириб қолган кўплаб илмий тасаввур, ғоя, назария ва ёндашувларни жадаллик билан қайта кўриб чиқишни тақазо этади. Энг муҳими шуки, география фани тарихини ёритишдаги собиқ «Евроцентрик» ёндашувга барҳам бериб, турли давлатларда ижод этган Ўзбекистонлик ва умуман Шарқ сайёҳ олимларининг географик меросини атрофлича ҳамда чуқур ўрганиш, уларни объектив баҳолаш лозим. Буни биз Ўзбекистон ҳудудининг иқтисодий-ижтимоий ва маданий дунёси тарихи асосида қуйидаги босқичларга бўлиб ўрганамиз.

1. 
   Қадимги дунё географиясида Ўзбекистон ҳудудининг ўрганилганлиги ҳолати.
   
2. 
   Ўзбекистон ҳудуди табиати ҳақидаги географик тасаввурларнинг ўрта асрларда ривожланиши.
   
3. 
   Ўзбекистон ҳудуди табиати ҳақидаги географик тасаввурларнинг XVIII асрда ва XIX асрнинг биринчи ярмида ривожланиши.
   
4. 
   Географик тасаввурларнинг Ўзбекистон ҳудудида мустамлака даврида ривожланиши.
   
5. 
   Ўзбекистонда географик тасаввурларнинг шўролар даврида ривожланиши.
   
6. 
   Мустақиллик йилларида Ўзбекистонда географиянинг тараққиёти.