Geo iqtisod 9-uzb-5-2013. indd

Amaliy ish
1. Turizm rivojlangan Yevropa mamlakatlari nomlarini va uning asosiy sabablarini 
daftaringizga yozing.
2. «Atlas»dan foydalanib, sanoat va qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishining salbiy ta’siri
sezilarli bo‘lgan Yevropa hududlarini yozuvsiz xaritaga tushiring.
Savol va topshiriqlar
1. Yevropaning asosiy turizm regionlari va markazlari to‘g‘risida nimalarni bilasiz?
2. Turizm qaysi davlatlarda katta daromad manbayiga aylangan?
3. Nima uchun atrof-muhitni muhofaza qilish muammosi Yevropa uchun o‘ta aha-
miyatli?
4. Atrof-muhitni muhofaza qilish bo‘yicha qabul qilingan hujjatlar to‘g‘risida so‘zlab 
bering. 
31-§. Yevropadagi eng rivojlangan davlatlar
Tayanch iboralar
Yevropa regionlari, iqtisodiy-geografik va siyosiy-geografik o‘rni, transyevropa 
bosh yo‘li, parlamentlik respublika, federatsiya, Rur, saar, Axen, muhojirlar, katoliklar, 
protestantlar.
Yevropa dunyoning iqtisodiy jihatdan eng rivojlangan regionlaridan biridir. 
Shuning uchun ham uning hududida dunyo miqyosida iqtisodiy jihatdan eng 
rivojlangan ko‘pgina mamlakatlarning joylashganligi bejiz emas. Bunday 
mamlakatlar sirasiga «sakkizlik» davlatlari: GFR, Fransiya, Buyuk Britaniya 
va Italiya bilan bir qatorda Ispaniya, Shveysariya, Avstriya, Shvetsiya, Belgiya, 
Niderlandiya, Norvegiya, Finlandiya va boshqalar kiradi.
Yevropadagi eng rivojlangan davlatlar ichida o‘zining ulkan iqtisodiy 
salohiyati va rivojlanganlik darajasiga binoan Germaniya Federativ Respublikasi 
keskin ajralib turadi.
GERmANiYA FEDERATiV REsPUBLiKAsi
Geografik o‘rni, mamlakat haqidagi umumiy ma’lumotlar
Germaniya Yevropa markazida joylashgan. Quruqlikda u Niderlandiya, Bel-
giya, Lyuksemburg, Fransiya, Shveysariya, Avstriya, Chexiya, Polsha, Daniya 
bilan chegaradosh. Germaniyaning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy rivojlanishida 

---

108
uning iqtisodiy va siyosiy-geografik holatining o‘ziga xos xususiyatlari muhim 
ahamiyatga ega bo‘ldi. Yevropaning markazida, iqtisodiy jihatdan yuksak 
rivojlangan davlatlarga yaqin, transyevropa bosh yo‘lining kenglik va uzunlikdagi 
kesishgan yerida joylashganligi Germaniyaga katta foyda keltirmoqda. Muhim 
afzalliklardan yana biri – Germaniyaning dengiz yaqinida joylashgani va qo‘shni 
mamlakatlarning yirik port shaharlari (Rotterdam, Antverpen va b.) ga yaqinligi 
bilan bog‘langandir.
1989-yilning oktabrida ikki davlat – GFR va GDR birlashganidan keyin
Germaniya hozirgi chegaralariga ega bo‘ldi. Natijada, GFR hududi 43 % ga, 
aholisi esa 27 % ga ko‘paydi.
GFR – parlamentlik Respublikasi. Hududiy-siyosiy tuzilishiga ko‘ra 16 yerdan 
tashkil topgan federatsiya, bular quyidagilardan iborat: Baden-Vyurtemberg, 
Bavariya, Berlin, Brandenburg, Bremen, Gamburg, Gessen, Meklenburg (oldingi 
Pomeraniya), Quyi Saksoniya, Reynland-Pfals, Shimoliy Reyn-Vestfaliya, Saar, 
Saksoniya, Saksoniya-Apgalt, Tyuringiya va Shlezvig-Golshteyn, pul birligi 
yevro.