Geo iqtisod 9-uzb-5-2013. indd

2012-yilda tashqi savdo aylanmasi 650 mlrd. dollarni tashkil etdi.
Jahon 
tovar aylanmasida Rossiyaning hissasi 2,2 % ni tashkil qiladi.
Sanoati rivojlangan G‘arb davlatlarining Rossiya bilan bo‘lgan savdo aloqalari 
kengaymoqda (50 – 60 % gacha). Rossiyaning savdodagi yetakchi hamkorlari 
Germaniya, Xitoy, Niderlandiya, Italiya, AQSH, Turkiya, Ukrainadir. Rossiya 
tashqi savdo aylanmasining deyarli yarmi mana shu davlatlar hissasiga to‘g‘ri 
keladi.

---

119
Tashqi savdoning tovar tarkibi ham birmuncha o‘zgardi. Rossiya eksportida 
mineral mahsulotlar (neft, gaz, ko‘mir va h.k.) yetakchi o‘rinni egallaydi. 
2012-yilda Rossiya tashqi bozorga 150 mln. t neft, 300 mlrd. m
3
tabiiy gaz, 
30 mln. t ko‘mir, 20 mln. t temir rudasi va boshqalarni yetkazib berdi. Mashina 
va jihozlarning eksportdagi hissasi 2,9 % gacha qisqardi, mineral xomashyoning 
ulushi 70 % ni tashkil qildi.
Germaniya, Italiya, Fransiya, Avstriya, Polsha, Vengriya, Chexiya, Bolgariya, 
Ruminiya va boshqa Yevropa davlatlari Rossiya nefti va tabiiy gazining asosiy 
iste’molchilaridir.
Amaliy ish
Yozuvsiz xaritaga «Atlas»dan foydalanib, asosiy sanoat tugunlari va markazlarini 
tushiring. Punson (halqasimon belgi)da asosiy rol o‘ynovchi ixtisoslashuv tarmoqlarini 
ko‘rsating. Rossiya transporti va tashqi iqtisodiy aloqalari to‘g‘risida yozma ish yozing.
Savol va topshiriqlar
1. Rossiya xo‘jaligining hududiy tarkibiga xos katta tafovutlar va ularning sabablari 
to‘g‘risida so‘zlab bering.
2. Sanoat Rossiya xo‘jaligining negizi ekanligini asoslab bering.
3. Qishloq xo‘jaligining tarmoqlar tarkibi, undagi yetakchi tarmoqlarning hozirgi iqtiso-
diy ahvoli qanday?
4. Rossiya Federatsiyasining tashqi iqtisodiy aloqalarida qaysi tovarlar yetakchi o‘rinlarni 
egallaydi va nima uchun?
7-mavzu. Osiyo mamlakatlari