Geo iqtisod 9-uzb-5-2013. indd

Sanoatida
elek tro-
energetika, aluminiy, yengil va oziq-ovqat sanoatlari yetakchilik qiladi.
Asosiy shaharlari:
Dushanbe, Xo‘jand, Qo‘rg‘ontepa, O‘ratepa.
Amaliy ish
1. Turkmaniston iqtisodiy xaritasini yozuvsiz xaritaga tushiring va uni tahlil qiling.
2. Tojikiston iqtisodiy xaritasini yozuvsiz xaritaga tushirib, uni tavsiflang.
Savol va topshiriqlar
1. Xarita va «Atlas»dan foydalanib Turkmaniston va Tojikiston respublikalari iqtisodiy-
geografik o‘rniga qiyosiy ta’rif bering.
2. Mamlakatlarda qanday tabiiy resurslar eng ahamiyatli hisoblanadi?
3. Eng yirik GES larini aniqlang. Sanoati va qishloq xo‘jaligining yetakchi tarmoqlarini 
aniqlang va bunga sabab bo‘lgan asosiy omillarni tahlil qiling.

---

136
42-§. O‘zbekistonga hududi va madaniyati yaqin mamlakatlar
TURKiYA 
Tayanch iboralar
ikki qit’ada joylashgan davlat, Kichik Osiyo yarimoroli, Anadoli yassi tog‘ligi, 
metallurgiya, mashinasozlik, kimyo sanoati, angor echkilari, turkiya lirasi.
Osiyo va Yevropa qit’alarida joylashgan davlat. Gretsiya, Bolgariya, Gruziya, 
Armeniya, Eron, Suriya, Iroq davlatlari bilan chegaradosh. Shimoliy qismini 
Qora dengiz, janubini o‘rta dengiz, g‘arbini egey dengizi suvlari yuvib turadi. 
Marmar dengizi, Bosfor va Dardanell bo‘g‘ozlari orqali mamlakatning Yevropa 
va Osiyodagi hududlari ajralib turadi.
Ma’muriy jihatdan 76 ta viloyatdan iborat. Davlat tuzumi – Respublika. 
Davlat boshlig‘i – Prezident. U har 7 yilda saylanib, Qurolli Kuchlarning Bosh 
qo‘mondoni vazifasini ham bajaradi. Hukumat boshlig‘i – Bosh vazir. Qonun 
chiqaruvchi hokimiyat – 2 palatali parlament (Buyuk Millat majlisi).
Aholisining soni 
81,0 mln. kishi, o‘rtacha yillik o‘sish sur’ati 1,0 % ga teng.
Din nuqtayi nazaridan islomga mansublar 99,8 % ni va boshqalar 0,2 % ni
tashkil etadi.
Davlat tili – turk tili. Urbanizatsiya darajasi 70,1 % ga teng.