Газобетон ишлаб чикариш учун боғловчи ва тулдирувчи моддалар

Ғовакли тўлдирувчилар. Енгил бетонларни тайёрлаш учун қўйидаги ғовакли тўлдирувчилар ишлатилади:
1. Ғовакли тоғ жинсларни майдалаб олинадиган қум ва чақиқ тошлар (пемза, вулқон туфи, оҳактошлар, чиғаноқтошлар ва ш. к.лар);
2. Саноат чиқиндилари асосидаги ғовак тўлдирувчилар (ёқилғи шлаклари; доналанган хумдон шлакларидан олинадиган шағал; иссиқлик электростанцияси кулидан олинадиган шағал ва ҳ. к.лар);
3. Махсус тайёрланадиган (сунъий) ғовак тўлдирувчилар: лой ва лойли жинсларни кўпчитиб ва куйдириб олинадиган керамзит шағали ва қуми; ғовакли хумдон шлакларини сув буғи орқали кўпчитиб ва майдалаб олинадиган шлакли пемза шағали ва қуми; кул ва ёқилғи шлакларини агломерациялаб куйдириш натижасида олинадиган аглопорит шағали ва қуми; тоғ жинсларини кўпчитиб куйдириш орқали олинадиган перлит ва шунгизит шағали ҳамда қуми; шлакларни маҳсус қайта ишлаш орқали олинадиган ғовакли шағаллар;
4. Полимерли ғовакли тўлдирувчилар (кўпикполистрол, кўпикпласт, кўпикполивинилхлорид, мипора, пороизол, сотопласт, кўпикполиэтилен ва бошқа пластмасса маҳсулотлари чиқиндилари ва ш. к.лар) киради.
Енгил тўлдирувчиларнинг уйма зичлиги 1000 кг/м³ дан кам яъни, 200-800 кг/м³ бўлиши керак (оддий қум ва шағалга нисбатан икки маротаба кам).
Енгил бетонлар учун йирик ғовакли тўлдирувчиларнинг 5-10, 10-20, 20-40 мм ли фракциялари ва майдалаб олинган 0,16-5 мм ли енгил қумлар ишлатилади.
Бетоннинг мустаҳкамлигига тўлдирувчиларнинг таъсирини таҳминий баҳолаш қоришма ва бетондан тайёрланган намуналарни синаб кўриш натижалари асосида амалга оширилади. Бетон мустаҳкамлигини аниқлаш формуласидаги мустаҳкамлик коэффициентининг миқдори қуйидагича аниқланади:
А = R_b/R_ц(Ц/С) - 0,5 (2.7)
Қумнинг қоришма ва майда донали бетон мустаҳкамлигига таъсири намуналарни 28 кундан кейин синаш натижалари бўйича баҳоланади. Мустаҳкамлик коэффициенти А қум учун 0,3-0,6 оралиқда, шағал ва чақиқ тош учун эса 0,34-0,75 оралиқда бўлади.