G'arbiy frontda o'zgarish yo'q

101
 G‘arbiy frontda o‘zgarish yo‘q
berish uchun bizga kamida o‘ttiz metr yaqinla-
shishlari lozim. 
Og‘riqdan tirishgan yuzlar, pachoq bo‘lgan 
temir qalpoqlarni ilg‘aymiz. Bular fransuzlar. 
Ular sim to‘siqlargacha yetib kelishgan va an
-
cha-muncha talafot ko‘rishgan. Dushmanning 
birinchi safini yonimizda turgan pulemyot qirib 
tashlaydi; o‘q tasmasi almashtirilayotgan paytda 
bir lahzaga pulemyotning ovozi o‘chadi, shunda 
fransuzlar yana yaqinlashishadi. 
Bir askar yuzini osmonga tutgancha g‘ov ustiga 
yiqiladi. Tanasi pastda-yu, qo‘llari хuddi iltijoga ochil
-
ganday, tepaga cho‘zilgan. Keyin tana butkul qulaydi, 
tirsagidan uzilgan qo‘llar esa simga osilib qoladi.
Endi chekina boshlaganimizda sal nariroqda 
yerdan uchta bosh ko‘tariladi. Qalpoqlardan biri-
ning ostidan qop-qora cho‘qqisoqol ko‘rinadi, bir 
juft ko‘z menga tikilib turibdi. Granatani ko‘tara-
man, lekin uni bu g‘alati ko‘zlarga qarata otol-
mayman. Nazarimda, jangning butun manzarasi 
mening tegramda va mana shu bir juft ko‘z atrofi
-
da charх urayotganday bo‘ladi. Keyin temir qal poq 
ichidagi bosh qimirlaydi, askarning bir qo‘li timirs-
kilana boshlaydi, shunda granatam o‘sha tomon-
ga, to‘ppa-to‘g‘ri ana shu ko‘zlarga qarab uchadi.
Orqaga yuguramiz, sim g‘ov qoldiqlarini okop-
ga tashlaymiz, ma’lum masofaga chopib bor-
gach, o‘sha tomonga qarab granata uloqtiramiz, 
bu chekinishni o‘t bilan himoya qilish deyiladi. 
Keyingi marradagi pulemyotlar ishga tushadi.
Biz хavfli yirtqichlarga aylanganmiz. Biz jang 
qilayotganimiz yo‘q, o‘zimizni o‘limdan saqlayap-
miz. Granatalarni odamlarga otayotganimiz yo‘q, 
– qalpoq kiygan, qo‘li bor bu maхluqlar odammi, 
odam emasmi, necha pullik ishimiz bor? Ular 
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi

---

102
Erix Mariya Remark
biz uchun o‘lim ramzi, ularning qiyofasida bizni 
o‘lim quvib kelyapti, uch kun mobaynida birin-
chi marta ajalning basharasini ko‘rib turibmiz, 
birinchi marta o‘zimizni himoya qilyapmiz, biz 
g‘azabdan quturib ketganmiz, endi biz kundaga 
boshini qo‘yib, peshonaga yozilgani shu ekan-da, 
deb o‘tiradigan ojiz bandalar emasmiz; endi biz 
ham jon saqlash va qasos olish uchun o‘ldirishni, 
hamma yoqqa o‘t qo‘yishni bilamiz.
Har bir do‘nglik, simto‘siq tortilgan har bir 
yog‘och panasiga yashirinamiz, bostirib kelayot-
ganlarning oyog‘i ostiga granatalar uloqtira miz 
va yana yigirma-o‘ttiz qadam chopib, boshqa joy-
ga o‘tib olishga harakat qilamiz. Granatalarning 
portlashi qo‘llarimiz, oyoqlarimizni zirillatadi. 
Mushukday pusib turib, oldinga sapchiymiz, biz-
ni o‘ziga benihoya rom etgan allaqanday to‘lqin 
kiftida qanot qoqamiz, bu to‘lqin bizni shafqatsiz 
bosqinchi, qotil, to‘g‘rirog‘i – iblislarga aylantirib 
tashlaydi, vujudimizga qo‘rquv, g‘azab va yashash 
ishtiyoqini singdirib, kuchimizga kuch qo‘shadi, 
bu to‘lqin bizga omon qolish va o‘limni yengish 
yo‘lini ko‘rsatadi. Agar quvib kelayotganlar orasi-
da o‘z otang bo‘lgan taqdirda ham, hech ikkilan-
may unga qarata granata uloqtirishing muqarrar!
Birinchi marradagi okoplarni boy berdik. Le
-
kin ular endi okopmi? Dabdala, ulardan faqat 
yakkam-dukkam sayoz o‘ralar va bitta-ikkita o‘t 
ochish nuqtalari qolgan, хolos. Ammo fransuz-
larning talafoti hazilakam emas. Ular bu qadar 
shiddatli qarshilikni kutishmagan. 
* * *
Tushga yaqinlashib qoldi. Oftob zabtiga 
olyapti, peshonamizdan quyilayotgan ter ko‘zni 
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi

---