G. Q. Salijanova boyitishning yordamchi

5.2. quritish tezligi va uni aniqlash
Quritish tezligi ma’lum vaqt oralig‘ida mahsulot tarkibidagi 
namlikning kamayishi bilan belgilanib, u mahsulot tarkibidagi 
namlikning bog‘lanish shakliga bog‘liq.
Quritish tezligining o‘zgarishi kritik egri chizig‘i bilan 
xarakterlanadi va tajriba natijalari asosida tuziladi.
Material namligi 
W
ning vaqt davomi τ da havo parametrlari 
o‘zgarmas bo‘lganda olingan grafik bog‘liqligi 
quritish egri chizig‘i
deb yuritiladi.
Quritish egri chizig‘i quritishning uchta davriga doir bir nechta 
maydonlardan tashkil topadi.
Boshlang‘ich davr (
AB
uchastka) mahsulotni qizdirishga 
ketadigan uncha katta bo‘lmagan vaqtni tashkil qilib, bu vaqt 
oralig‘ida namlik sezilarli darajada kamayadi, quritishning harorati 
va tezligi ma’lum miqdorgacha ortadi.

---

65
Birinchi davr (
BC
uchastka) quritishning doimiy tezligi bilan 
xarakterlanadi, bunda mahsulotning namligi to‘g‘ri chiziq qonuni 
bo‘yicha tez kamayadi (
BC
uchastkada deyarli to‘g‘ri chiziq 
ko‘rinishiga ega). Bu davrda namlik mahsulotning ichki qatlamlaridan 
yuzaga chiqadi va bug‘langan namlik o‘rnini egallaydi. Birinchi davr 
kritik namlik 
W
kr
deb ataluvchi namlikda tugaydi.
Ikkinchi davr (
CD 
uchastka) quritish tezligining pasayishi bilan 
xarakterlanadi. Bu davrda namlikning mahsulot ichki qatlamlaridan 
yuzaga chiqishi, yuzaning namlik bilan to‘yinishi uchun yetarli 
emas. Shuning uchun quritish tezligi kamayadi. Ikkinchi davrning 
oxirida quritish egri chizig‘i muvozanatdagi 
W
r 
ga yaqinlashadi va 
bunda namlikning bug‘lanishi to‘xtaydi. Bu vaqtda mahsulotning 
harorati ko‘tariladi va u atrofdagi gazning haroratiga yaqinlashadi, 
mahsulotning bunday namligida quritish tezligi shu nuqtada 
o‘tkazilgan burchak tangensiga urinma tarzda ifodalanadi.