Фуқаро бинолари архитектураси фанидан маърузалар матни

дераза
ёруғлик 
ўтказадиган шаффоф материал ва уни ушлаб турадиган ромдан ташкил 
топади. 
Шаффоф материал
сифатида қалинлиги 2-5 мм силикат шиша, 
шиша блоклар ва шиша профилитдан фойдаланилади. Шиша блоклар ва шиша 
профилит ёрдамчи ва коммуникация хоналари учун ёруғлик ўтказувчи тўсиқ 
конструкция 
сифатида 
ишлатилади. 
Ром 
элементлари
ни 
ёғочдан, 
алюминийдан, пластмассадан ва турли композитлардан қилиниши мумкин. 
Деразаларнинг баландлиги ва кенглиги йирик модул ЗМ га каррали 
қабул қилинади, бу ўлчамларнинг пропорцияси ва аниқ қийматлари турли-
туман бўлиши мумкин. Турар-жой биноларидақўлланиладиган деразаларнинг 
баландлиги 0,6-1,5 м (0,3 м дан ўзгаради), кенглиги эса 0,9-2,1 м 
оралиғида қабул қилинади. 
Бино ташқи деворидаги дераза ўрнига дераза роми (дераза блоки) 
ўрнатилади. 
Дераза роми
қўзгалмас контур элементи - кесаки (коробка) ва 
очиладиган қилиб унга осиладиган ёки қўзғалмайдиган қилиб унга 
маҳкамланадиган тавақалардан иборат бўлади. Деразанинг ромида қўшимча 
ички горизонтал брусча (
средник
) ва вертикал брусча (
импост
) бўлиши 
мумкин. Импостга дераза тавақаси осилиши мумкин, шунингдек у кенглиги 
нисбатан катта ромларнинг бикирлигини оширишга хизмат қилади. Бундай 
ечимлар одатда деразанинг юзаси 2 м
2
дан ортиқ бўлган ҳолларда 

---

127 
қўлланилади. Зарур бўлган ҳолларда дераза ромларини жуфтлаб ишлатиш 
мумкин (15.1-расм).