Fiziologiya so’zi yunoncha bo’lib, tabiiyot ma’nosini bildiradi. XVI asrdan

KO’NDALANG TARG’IL MUSKULLARNING XOSSALARI
Odamning va umurtqali hayvonlarning kondalang targ’il muskullari uchta
asosiy xossaga ega, bular: 1) qo’zg’aluvchanlikka, ya’ni membranani ionlar
uchun o’tkazuvchanligini o’zgartirib, ta’sirotga harakat potensiali vujudga
keltirish bilan javob berish qobiliyati; 2) o’tkazuvchanlikka, ya’ni harakat
potensialini tola bo’ylab tarqatish qobiliyati; 3) qisqaruvchanlikka, ya’ni
qo’zg’alish natijasida kaltalanish yoki o’z tarangligini o’zgartirish qobiliyati.
Yaxlit muskul xossalarini o’rganishda sovuqqonli hayvonlarning nerv-
muskul preperatidan foydalanish qulay. Bu preperat oddiy sharoitda, muhit
harorati va kislorod bilan ta’minlanish mo’tadil bo’lmaganda ham uzoq vaqt faol
holatda bo’ladi. Qurib qolishning oldini olish uchun fiziologik eritma bilan
ho;llab turilsa, bas. Odatda baqaning boldor muskuli va uni nervlovchi quymich
nervidan foydalaniladi. Muskulning qisqarishi miograf yordamida kimografdagi
qog’ozga (yoki boshqa qayd qiluvchi narsaga) yoziladi, ta’sirlovchi sifatida
kuchi, davom etish vaqti, chastotasini osonlik bilan o’zgartirish mumkin bo’lgan
elektr toki qulay. Preperet muskuli odatda nervga tok bilan ta’sir qilib (vositali
yo’l bilan) yoki bevosita o’ziga ta’sir qilib qo’zg’atiladi, yohud qisqartiriladi.
Muskulning elektr faolligi unga o’rnatilgan (sanchilgan) elektrodlar yordamida
kuchaytirgichlarga uzatib, keyin magnit yoki foto tasmaga yozib olish mumkin.
Mikroelektrodlar yordamida yakka muskul tolasida hosil bo’ladigan
potensiallar qayd qilinadi.