Eritma konsentratsiyasi va uni ifodalash usullari

Eritma konsentratsiyasi va uni ifodalash usullari.

Reja:

• Foiz konsentratsiya
• Molyar konsentratsiya
• Normal konsentratsiya

Ma’lum massadagi yoki hajmdagi eritmada erigan moddaning massasini yoki miqdorini ifodalovchi tushunchani eritma konsentratsiyasi deyiladi. Eritmani tarkibida erigan moddani miqdori ko‘p bo‘lsa, bunday eritmani konsentratsiyasi yuqori bo‘lgan eritma deyiladi. Konsentrlangan eritmalarni zichligi katta, harakatchanligi yoki qovushqoqligi past bo‘ladi. Past konsentratsiyali ya’ni suyultirilgan eritmalarda erigan moddaning miqdori juda kam bo‘lgani uchun, eritmani zichligi, harakatchanligi va qovushqoqligi toza suvnikiga yaqin bo‘ladi. Konsentrlangan eritma yoki konsentratsiyasi past bo‘lgan (suyultirilgan) eritma kabi tushunchalar (iboralar), eritmadagi erigan moddani miqdori haqida aniq ma’lumot bermaydi. Eritmani konsentratsiyasini aniq ifodalash usullaridan quyidagilari bilan tanishib o‘tamiz.

Ma’lum massadagi yoki hajmdagi eritmada erigan moddaning massasini yoki miqdorini ifodalovchi tushunchani eritma konsentratsiyasi deyiladi. Eritmani tarkibida erigan moddani miqdori ko‘p bo‘lsa, bunday eritmani konsentratsiyasi yuqori bo‘lgan eritma deyiladi. Konsentrlangan eritmalarni zichligi katta, harakatchanligi yoki qovushqoqligi past bo‘ladi. Past konsentratsiyali ya’ni suyultirilgan eritmalarda erigan moddaning miqdori juda kam bo‘lgani uchun, eritmani zichligi, harakatchanligi va qovushqoqligi toza suvnikiga yaqin bo‘ladi. Konsentrlangan eritma yoki konsentratsiyasi past bo‘lgan (suyultirilgan) eritma kabi tushunchalar (iboralar), eritmadagi erigan moddani miqdori haqida aniq ma’lumot bermaydi. Eritmani konsentratsiyasini aniq ifodalash usullaridan quyidagilari bilan tanishib o‘tamiz.

• Foiz konsentratsiya;
• Molyar konsentratsiya;
• Normal konsentratsiya.

Foiz konsentratsiya

Foiz konsentratsiya eritma massasini necha foizini erigan modda tashkil qilishini ko‘rsatadi. Boshqacha qilib aytganda 100 g eritmani tarkibida necha gramm erigan modda borligini ko‘rsatadi. Masalan, 15 % li shakarning eritmasi deganda, 100 g shunday eritmada 15 g shakar va 85 g suv borligini tushunamiz. Foiz konsentratsiya C% belgisi bilan ifodalanadi. Foiz konsentratsiyani aniqlash uchun erigan moddaning massasini (m1) eritmaning umumiy(erigan modda va erituvchi massalari yig‘indisi) massasiga (m2) bo‘linadi. Hosil bo‘lgan sonni foizda ifodalash uchun 100 % ga ko‘paytiriladi.