Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni

Хулоса ва тавсиялар: малака ошириш тоифаларига малакали ва педагогик салоҳиятли 
ўқитувчилар тоифалари учун малака ошириш курсларини ташкил қилиш. 
Мактабларда малакали модератор ўқитувчилар ёрдамида ташкил қилинадиган доимий 
ҳаракатдаги, режали малака ошириш курслари ва семинар-тренингларда, ўқитувчилар уюшмалари 
ва ассосациялари томонидан ташкил қилинган семинар-тренингларда, нодавлат малака ошириш 
таълим ташкилотларида малака оширишни ташкил қилиш тавсия этилади. 
Малака оширишдан малака оширишгача даврда соатларни йиғиб бориш механизмини жорий 
қилиш.
Тўғридан-тўғри малака ошириш (таълим дастурлари асосида), билвосита малака ошириш 
(таълим дастурларисиз) турлари спектридан фойдаланиш. 
Малака ошириш машғулотларида инновацион технологиялар ва методлар: “тажриба” 
+”рефлексия”= “ривожланиш” формуласи асосида бошқа ўқитувчиларнинг ва ўз фаолиятини 
рефлексив кузатиш ва фаол амалиёт, конкрет вазиятлар таҳлили (кейслар), лойиҳа иши, кичик 
татқиқот, муаммоли вазият, микродарс, видеомаъруза, мунозара, дискуссия, офф-лайн 

---

“Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni”. Samarqand 2019-yil 13-14 dekabr.
 
102 
маслаҳатлар, видеоконференсиялар, тренинг, ишбоп ўйинлар, ижодий ҳисоботлар ва тақдимотлар, 
масофавий таълим технологиялари ва методларидан фойдаланишни йўлга қўйиш.
Малака ошириш натижаларининг ўқитувчининг кейинги фаолиятида тоифасини ёки 
маошини оширишда, аттестацияда ҳисобга олиш механизми жорий этиш.
Ягона малака ошириш порталини ишга тушириш. Унда малака оширишнинг ва ўқитишнинг 
энг самарали инновацион технологиялари ва ўқитувчиларнинг илғор педагогик тажрибалари 
ҳақидаги маълумотларни қўйиш ва оммалаштириш. Ҳар бир ўқитувчининг портфолиолари 
жойлаштиришлари учун шахсий кабинетлар очиш, уларга тегишли логин ва паролларни бериш. 
Ўқитувчилар ҳақида тўлиқ маълумотлар базасини яратиш. 
Малака ошириш дастурларида ўқитувчилар ўз эҳтиёжидан келиб чиқиб танлайдиган 
модуллар сони ва уларга ажратилган соатлар миқдорини ошириб бориш; 
Малака ошириш дастурларини жамоада ишлаш ва турли интерфаол методлар асосида 
ташкил қилинадиган амалий машғулотлар, семинар-тренинглар ва ўқув амалиёти ҳамда кўчма 
машғулотлардан иборат қилиб тузиш. Битирув малака иши бўйича индивидуал равишда иш олиб 
боришига алоҳида эътибор бериш ва унинг ҳимоясида тингловчининг шахсий ёндошувини 
эътиборга олиш. 
Малака ошириш машғулотларини: фаол маъруза, ҳикоя ёки мунозара шаклидаги семинар, 
дарсларни кузатиш, дарс ўтиш, дарсни таҳлил қилиш ва баҳолаш ҳамда бошқа амалий 
фаолиятларга оид амалий машғулот, тажриба алмашиш, ўқув экскурсиялари ва кўчма 
машғулотлар ҳамда якуний назоратга тайёрланиш дарсларидан иборат қилиб ўтиш. 
Малака ошириш мазмунига замонавий ёндашувлардан келиб чиқиб, малака ошириш курси 
дастурлари қуйидаги модуллардан иборат бўлиши тавсия этилади:

Таълимга оид сўнгги йилларда асосий норматив ҳуқуқий ҳужжатларни мазмуни.

Педагогик компетентлик ва ўз касбий фаолияти мазмини ва хусусиятларини тизимли 
англаш;

Дарс берадиган фани бўйича билимларини модернизация қилиш ва бойитиш; 

Замонавий педагогик ва ахборот коммуникация технологиялардан фойдаланиш; 

Инновацион ёндашув ва илғор тажрибаларни жорий этиш; 

Педагогнинг ижодий (креатив) фикрлаш қобилиятларини ривожлантириш; 

Педагогнинг рефлексив (ўз фаолиятини баҳолаш) кўникмаларини шакллантириш.

Таълим муассасаларида ўқитувчининг билим савиясини аниқлаб бориш механизмини 
яратиш. Бунда педагогнинг билим, кўникма ва малакалари Олий таълим муассасаларида қўйилган 
талабларга мос келмайдиган ҳолатлар аниқланганда педагог томонидан ўз маблағи ҳисобига 
малака ошириш тизимини жорий этиш лозим.