Физика ва электроника асослари

9.3. Tranzistorning umumiy kollektor bilan ulanishi

a )
23-rasm. Tranzistorni umumiy kollektor bilan ulashning struktura sxemasi (a) va elektr sxemasi (b).
Kirish signali tranzistorni baza zanjiriga berilib, chiqish kuchlanishi esa emitterga ulangan nagruzka R_N qarshiligidan olinadi. Kirish va chiqish zanjiri uchun umumiy nuqta qilib kollektor qabul qilingan. Bu sxema uchun kirish toki qilib baza toki olinadi, chiqish toki qilib nagruzka qarshiligidan oqib o‘tayotgan emitter toki olinadi.
Bu sxema uchun tok bo‘yicha kuchaytirish koeffitsiyenti
γ= ∆I^Э = ∆^IЭ = ^∆IЭ = ^I . (40)
∆IБ ∆I_Э − ∆I_К 1− ∆I_К / ∆I_Э 1−α
Bu sxemaning kirish qarshiligi katta bo‘lib, chiqish qarshiligi esa juda kam hisoblanadi. Shuning uchun kuchlanish bo‘yicha kuchaytirish koeffitsiyenti birdan kichik bo‘ladi:
K_U < 1.
Quvvat bo‘yicha kuchaytirish koeffitsiyenti tok bo‘yicha olingan kuchaytirish koeffitsiyentidan kamroq. Bu ko‘rilgan ulanish oldingilariga qaraganda kamroq ishlatilib, asosan, qurilmalar o‘rtasida moslash qurilmasi sifatida yoki kuchaytirgich chiqishida va kichik qarshilik o‘rtasida ishlatilishi mumkin.
Tranzistorlar chiziqsiz elementlar turkumiga kirgani uchun, ularning ishlashini ta’minlash ko‘proq statik xarakteristikalariga bog‘liq bo‘ladi. Tranzistorlarning asosiy parametrlari ularning kirish hamda chiqish toklari va kuchlanishlaridir.
Tranzistorning statik xarakteristikalari, asosan, tranzistor sxemalarini hisoblashda va bu statik xarakteristikalar orqali tranzistorning har xil vaziyatdagi
parametrlarini aniqlashda qo‘llaniladi. Tranzistorning emitter, baza va kollektor toklari bir-birlariga juda bog‘liq bo‘lgani uchun, uning statik xarakteristikasi ulanishiga bog‘liq bo‘ladi.