Фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш соҳасидаги давлат сиёсати қандай шаклланади?

Аҳоли саломатлигига таъсир кўрсатувчи қандай биологик таҳдидлар мавжуд?

Антропоген биологик таҳдидлар. Биологик хавфсизлик (биохавфсизлик) – бу биологик агентларнинг патоген таъсири. Биологик воситалар - бу прионлар ва микроорганизмлардан тортиб кўп ҳужайрали паразитларгача бўлган бўлган барча организмлардир. Ушбу агентлар тиббий, ижтимоий, қишлоқ хўжалиги, коммунал ва технологик соҳаларга хавф туғдириши мумкин.
Таҳдидлар табиатда мавжуд бўлган биоагентларнинг кенг тарқалиши, шунингдек биоматериал йўқолиши натижасида ривожланиши мумкин. Бутун дунёда патоген ва токсинлардан ташқари, илмий ва иқтисодий жиҳатдан муҳим аҳамият касб этувчи бошқа биоматериаллар ҳам мавжуд.
Шундай қилиб, биологик хавфли агентлар “патоген биологик агентлар”, “патогенлар” ва “қимматли биологик материаллар” каби тоифаларга бўлинади. Лабораториялар ва биологик марказларда бундай агентлар маъмурият томонидан назорат қилиниши ва бошқарилиши лозим. Уларга қуйидагилар киради:

• 
  вакциналар ва бошқа шунга ўхшаш фармацевтик препаратлар;
  
• 
  микроблар тўплами (сақланаётган микроблар, тўқима ва зардоб намуналари ва бошқалар);
  

• 
  гени ўзгартирилган маҳсулотлар;
  
• 
  озиқ-овқат маҳсулотлари;
  
• 
  хужайра компонентлари ва генетик конструкциялар;
  
• 
  радиоактивлик ёрлиғи қўйилган бирикмалар;
  
• 
  патоген бўлмаган микроорганизмлар;
  
• 
  табиий равишда ёки лабораторияда ўзгартирилган микроорганизмлар.
  

Бундан ташқари, биохавфли манбалардан фарқ қиладиган, аммо хавфли биоманбаларга ўхшаш бўлган манбалар ҳам мавжуд.
Бугунги кунда биологик ва ижтимоий фавқулодда вазиятларга сабаб бўладиган асосий манбалар қуйидагилар ҳисобланади:

• 
  юқумли касалликлар ва эпидемияларнинг тарқалиши (хавфли ва ўта хавфли, шу жумладан табиатда, ўз-ўзидан пайдо бўлган ва “қайтадиган” касалликлар);
  

• 
  микроорганизмларнинг чиқинди маҳсулотлари бўлган токсинлар ва ферментлар;
  
• 
  эпизоотия;
  
• 
  эпифитотия;
  
• 
  мавжуд биологик хавфли объектлардаги авариялар ва қўпорувчилик;
  
• 
  гени ўзгартирилган организмлар;
  
• 
  табиатда учрайдиган патоген микроорганизмлар;
  
• 
  биологик хавф манбаларининг чегара орқали кириб келиши;
  
• 
  биотерроризм;
  
• 
  биоқуролдан фойдаланиш.
  

Биологик хавфсизликни таъминлаш, фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш учун хавфларни баҳолаш катта аҳамиятга эга. Мавжуд бўлган хавфларни шартли равишда тўртта асосий гуруҳга бўлиш мумкин: юқумли касалликлар, биоҳалокатлар, биотерроризм ва ген муҳандислиги.