Favqulodda vaziyatlarni bartaraf qilish hamda tizimni takomillashtirish

Заҳарланиш 
 
Заҳар
– Организмга тушганда заҳарланишга, касалликка ёки ўлимга 
олиб келадиган ҳар қандай модда.
Заҳарланиш 
— заҳарли модданинг организмга тушиши натижасида 
маълум патологик белгилар пайдо бўлиши.
Заҳарланиш йўллари.
Заҳарли модда инсон организмига тўрт хил йўл 
билан тушиши мумкин:
овқат ҳазм қилиш аъзолари орқали; 
нафас йўллари орқали; 
тери орқали; 
инъекция оркали. 

---

238 
Заҳарланиш оқибатлари. 
Заҳарланиш оқибатлари турли хил омилларга 
боғлиқ. Булар қуйидагилар: 
заҳарли модда (ёки оддий модда) тури; 
заҳарли модда микдори; 
заҳарланиш рўй берган вақт; 
заҳарли модда билан контактнинг давомийлиги; 
жабрланувчининг физиологик кўрсаткичлари (ёши, вазни); 
организмга тушиш усули. 
Демак, ҳар қандай кимёвий модда организмда заҳарланиш келтириб 
чиқариши мумкин. Бунга мисол қилиб спиртли ичимликларни (кўп 
миқдордаги этил спирти заҳарланишга сабаб бўлади), пардоз-андоз 
воситаларини (таркибида бутил спирти мавжуд), кундалик фаолиятда 
ишлатиладиган моддаларни (газ, бензин, керосин, антифриз), саноатда 
ишлатиладиган кимёвий моддаларни (аммиак, хлор, сульфат кислота, хлорид 
кислота, азот кислотаси), инсектицидларни (хлорофос, карбофос) ва 
ҳоказоларни келтириш мумкин.
Заҳарланганларга биринчи ёрдам кўрсатиш қоидалари 
Оддий заҳарланишларда биринчи ёрдам кўрсатиш: 
- жабрланувчини тоза ҳудудга, тоза ҳавога олиб чиқиш, кийимларини ва 
камарини бўшатиш. 
- жабрланувчига 4-6 стакан илиқ сув ичириш; 
- қўлни оғзига тиқиб қустириш. Бу муолажани 5-6 марта такрорлаш; 
Кучли таъсир этувчи заҳарли моддалардан заҳарланиш. 
КТЭЗМ 
ташқарига чиқиб кетиши билан боғлиқ аварияларда инсонлар заҳарланиши 
эҳтимоллиги юзага келади.