Fargona davlat unversiteti

Bundan tashqari, qoloqlikni past malakali mehnat va normal ta’lim tizimining yo‘qligi bilan bog‘lagan bir qancha tadqiqotchilar ham bo‘lgan.


Olimlar bunday doiralarni engib o'tish uchun kapitalni kuchli tashqi in'ektsiya qilish kerak, buning natijasida o'z-o'zidan barqaror o'sish boshlanadi deb ishonishdi. Lekin bu resurslarni ixtiyoriy asosda investitsiya qilish noreal bo'lgani uchun davlatning pul-kredit va soliq siyosati natijasida shakllangan majburiy jamg'armalar nazarda tutilgan. Institutsional tizimning samarasizligi kapital importi bilan qoplanishi mumkin edi. In'ektsiya miqdori qaytarilmas harakatni boshlash uchun etarli bo'lishi kerak; aks holda, demografik o'sish va (yoki) ko'rgazmali effekt tufayli sezilarli darajada oshgan joriy ehtiyojlarni qondirish uchun to'liq sarflanishi xavfi mavjud. X. Leybenshteynning fikricha, «minimal tanqidiy harakat» shunday bo'lishi kerakki, investitsiyalar darajasi milliy daromadning kamida 12-15 foizini tashkil qiladi. Uning fikricha, bunday turtki, bir tomondan, aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan daromadlarning o‘sish sur’atini oshiradi (ya’ni, iste’molni turg‘unlikdan chiqaradi), ikkinchi tomondan, tadbirkorlik sub’ektlari – tadbirkorlar sonini kengaytiradi. bu esa aholi jon boshiga daromadning yanada o'sishini ta'minlaydi.

“Qashshoqlikning shafqatsiz doirasi”ning keynscha talqiniga ko‘ra, mamlakatlarning iqtisodiy rivojlanmaganligi past daromad darajasi bilan chambarchas bog‘liq. Kam iste'mol va kam jamg'arma samarasiz talabni keltirib chiqarmoqda, bu esa tor ichki bozor va past investitsiyalar o'sishiga yordam beradi. Ular, o'z navbatida, past ishlab chiqarish samaradorligi, past rentabellik va ishlab chiqarishni ko'paytirish uchun past rag'batlantirishga olib keladi, bu past daromadni tushuntiradi.

Barcha yovuz doira nazariyalari bir qator kamchiliklarga ega edi, ulardan eng yaqqol ko'rinib turgani katta kapital kiritilmasdan iqtisodiy o'sishga erishishning mumkin emasligi edi. Shuning uchun bu nazariyalarni amalda qo'llash deyarli mumkin emas. Buning oqibati "katta turtki" nazariyasining rivojlanishi edi.