Фарғона политехника институти

Эсда саклаб 
колиш даражаси 
12.3-
чизма. Эслаб колиш даражасига сезги органларининг таъсири 

---

58 
Демак, дарс жараёнида анъанавий методлар кулланилганда, таълим олувчиларнинг 
ахборотни эслаб колиш курсаткичининг энг юкори даражаси 30% ни ташкил этар экан. 
Ипгсрфаол методлар кулланилганда эса, таълим олувчиларнинг ихборотларни узлаштириш 
даражаси янада кутарила боради. Шунинг учун, анъанавий методлар билан биргаликда 
интерфаол мподларни биргаликда бир-бирини тулдирган ва уйгунлашган \пида олиб бориш 
максадга мувофикдир. 
Махсус фанларни ўрганиш самарасини ошириш йўллари 
Махсус фанларни ўқитиш тадқиқотлари шуни кўрсатдики инсонлар тинч, ижтимоий 
тан олиниш даражасидаги муҳитда яхшироқ ва енгилроқ ўрганишлари мумкин экан. Нафақат 
ижобий эмоционал ва ижтимоий мухит, балки мақсадга мувофиқ тарзда жиҳозланганлиги, 
фаол бўла олиш имкониятларини борлигини шулар жумласига киради. Ўқувчининг 
ўзлаштиришида эришган натижаларига мос мақтов ва тан олиш сўзларини айтиш унинг 
қизиқишини уйьотишда ижобий таъсирга эга. Бу ҳолат уларда ўз кучларига ишонишларини 
ва ўзларига қўйилган талаб даражаларини юксалтиради. Ўқувчилар махсус фанларни 
ўрганишида турли хил қийинчиликларга дуч келишлари мумкун. Бу қийинчиликлар 
қуйидагилар бўлиши мумкин: дастлабки билимларнинг етарли бўлмаганлиги, қизиқишнинг 
йўқлиги муоммоларнинг мураккаблиги ва ҳоказо. Бу қийинчиликларни ўқув мақсадига 
қаратилган ёрдамга ўқув усуллари орқали бартараф этиш мумкин.
Буларга қуйидагилар киради: 
o 
ўқув қийинчиликларини енгишга қаратилган ёрдамлар; 
o 
ечимни топишга қаратилган ёрдамлар; 
o 
ишлаш ва амалга оширишга қаратилган ёрдамлар; 
o 
такрорлаш ва машқлар қилишга қаратилган ёрдамлар; 
o 
ўзлаштирилган билимларни бериш ва янги вазиятларда қўллашга қаратилган ёрдамлар. 
Назарий ва амалий тадқиқотлар асосида мақсус фанларни ўқитиш бўйича 
қуйидаги хулосани бериш мумкин. 
 Ўрганиш кичик қадамлар, яъни босқичма-босқич ўтказилиши керак ва ҳар доим 
дастлабки билимларга асосланилиши лозим. 
 Бундан ташқари, ўрганиш раьбатлантирилиши лозим, масалан тан олиш билан 
муваффақиятли ўрганиш ва уни давом этишни раьбатлантириш керак (мақтов 
орқали). 
 Ўқувчилар ўзларининг ўрганишидаги ютуқлари ҳақида хабардор бўлсалар, 
қизиқтириш кучайтирилади. 
 Ўқувчилар «мустақил фаол бўлиш» принципи бўйича ўрганишади. Ўрганишнинг 
фаол давирларини ташкил қилиш керак. 
 Ўрганиш ўтаётган даврда кўпгина қулай ҳолатларни қўллаш, ўқув вазиятларини 
ўзгартириб туриш керак. 
 Ўқувчилар қанча кўп фаол бўлиб ўрганишса, ўзлаштириш давомли ва 
муваффақиятли 
бўлади. 
Ўрганишнинг 
фаоллаштирувчи 
усулларидан 
фойдаланиш ва гуруҳий ўрганишини ўтказиш керак. 
 Ўқув жараёнида ёрдамчи усулларни қўллаш орқали ўрганиш самарасини 
ошириш мумкин.