Фарғона давлат университети

Шовқиндан химояланиш
Шовқинга қарши кураш мақсадида товуш ютадиган ҳамда ўтказмайдиган ашёлар ва қурилмалардан фойдаланилади. Ҳаво йўллари бўйлаб тарқаладиган аэродинамик шовқин ҳар хил тузилишдаги сўндиргичлар ёрдамида пасайтирилади. Найчасимон шовқин сўндиргичлар квадрат ёки тўртбурчак кесимли қилиб тайёрланади, бу сўндиргичларнинг қалинлиги 700 мм.ни ташкил этади. Шовқин сўндиргичнинг тури ҳаво сарфига рухсат этилган тезликларга қараб танланади.
Шовқинга қарши зичловчи ашёлар сифатида юмшоқ резиналар, тошпахта (асбест)дан фойдаланиши мумкин.
Шовқинни сусайтириш учун товушни ютадиган турли ашёлардан фойдаланилади. Товуш қувватини ютувчи ашё ва қурилмалар уч гуруҳга: ғовакли, резонанс ва донали товуш ютгичларга бўлинади.
Ғовакли товуш ютқичларга ёғоч толасидан, минерал пахтадан, шиша толадан қилинган плиталар, цементли фибралит, фторопласт, капрон ва минерал толалардан ясалган тўшаклар, шиша тола киради.
Донали товуш ютгичлар маълум шаклдаги жисмлардан иборат бўлиб, улар хонага бир-биридан 1500-2000 мм оралиқда қўйилади. Улар, асосан, ғовакли ашёлардан тайёрланади. Шовқинни якка тартибдаги воситаларига қулоқ тақичгичлари (вкладишлар), қулоқ қолпоқлари (наушниклар) ва шлемлар киради.
Титрашдан ҳимояланиш
Технологик ускунанинг ашёвий сиғими камайтирилиб тезлиги оширилганда унинг титраши кучаяди. Титраш (вибрация) тебранишлар частотаси, титрашдаги силжиш амплитудаси ва титраш тезлиги билан ифодаланади. Ундан ҳимояланиш учун сўндирувчи қўлқоп ҳамда пойабзалдан, амортизаторлар сифатида кийгиз, резина, пўлат пуржинали тўсқичлардан фойдаланилади.
Биноларда титрашни камайтириш мақсадида, пойдеворларнинг остига резинадан, поливиноал смолалардан тайёрланган, шиша тола билан кучайтирилган қистирмалар қўйилади. Титрайдиган машина вақтидан ташқари ишлатиш, 16 ёшга тўлмаган ёшлар, хомиладор аёллар, ошқозони оғрийдиган ва қон босими юқори кишиларга бундай ускуналарда ишлаш ман этилади.
Назорат саволлари
1.Ҳаво муҳитининг метериологик шароитлари қандай?
2.Ёритилганлигини иш унумдорлигига таъсири қандай бўлади?
3.Авария ёритгичлари иш унумдорлигига таъсири қандай бўлади?
4.Инсон организмига электр токининг таъсири қандай?
5.Шовқиндан химояланиш учун нималар қилиш керак?
6.Титрашдан химояланиш учун нималар қилиш керак?