Fan/modul kodi

Markaziy bankning funksiyalari 
Ma’ lumki Markaziy bankning asosiy 
maqsadi mamlakat milliy 
valyutasining barqarorligini taminlashdan iborat .Ular ushbu vazifani bajarish 
uchun qator funksiyalarni bajaradi ushbu funksiya va vazifalar davlatning 
Markaziy bank tug’ risidagi qonunida belgilab quyiladi .Sanoati rivojlangan 
shaharlarda Markaziy banklar asosan turta funksiyani bajaradi : 

banknotalar emissiyasi ; 

pul-kredit munosabatlarini tartibga solish ; 

banklarning banki ; 

hukumat banki . 

---

182 
Banknotalarni emissuya qilish-markaziy bankning eng asosiy va dastlapki 
funksiyalardan biri hisoblanadi .Ma’ lumki muomiladagi pul massasi hajmini 
oshirish yoki kamaytirish aynan Markaziy bankning bankotlarini emssiya qilish 
funksiyasi bilan bog’ liq bulib, uning hajmi iqtisodiyotdagi pul massasining hajmi 
bilan belgilanadi. Yani iqtisodiytda pul massasi va tavar massasi o’ rtasidagi 
o’ zaro bog’ lig’ likni taminlashi milliy valyutaning barqarorligi va to’ lov 
qobiliyatining mustahkamligiga bevosita va bilvosita tasir qiladi. 
Markaziy bankning 
pul-kredit munoabatlarni tartibga solish
funksiyasining 
sosiy maqsadi milliy valyutaning barqarorligini taminlashga qaratilgan bo’ lib 
ushbu funksiya qator pul-kredit instrumentlari orqli amalga oshadi. 
Ushbu instrumentlr sifatida 
1)
 
tijorat banklariga nisbatan o’ rnatilgan majburiy zaxira sifati; 
2)
 
tijorat banklarni ayta moliyalash siyosati (hisob stavkasi) ; 
3)
 
ochiq bozordagi siyosati; 
4)
valyuta va dipozit siyosatlarni keltirish maqsadga muvofiq
. 
Markaziy bank banklarning banki sifatida mamlakatlarning barcha kredit 
muassasalariga litsenziya beradi va ularni qaytarib oladi shuningdek tegishli 
iqtisodiy meyorlar asosida kredit muasasalari faoliyatini tartibga solib ularning 
ustidan tegishli nazoratni amalga oshiradi.
 
Markaziy bank hukumatning banki funksiyasini bajarishda asosiy etibor 
hukumatning oltin va valyuta zaxiralarni saqlash va ularni tasarruf qilish moliyaviy 
yordamini (kredit) berishga qaratilgan. 
Xulosa qilib aytganda Markaziy banklarning vujudga kelishi va ularning 
faoliyatini tashkil etilishi ijtimoiy-iqtisodiy jarayon bo’ lib dastlabki Markaziy 
bank tijorat banklari bazasida tashkil topgan ularning faoliyati va bajaradigan 
funksiyalari doimiy ravishda takomillashib kelmoqda.