Fan/modul kodi

Tijorat banklariga nisbatan o’ rnatilgan majburiy zaxira siyoati.
 
Markaziy bankning pul-kredit siyosatini asosiylaridan biri tijorat banklariga 
o’ rnatgan majburiy zahiralar siyosati hisoblanadi. Markaziy bank ushbu siyosati 
orqali, birinchidan, banklarning resurslarini cha\egaralashi natijasida iqtisodiyotda 
pul massasini tartibga soladi, ikkinchidan, bank iqtisodiy jixatdan to’ lovga 
layoqatsiz holatiga tushib qolgan paytda, qisman bo’ lsada uning mijozlarining 
manfaatlarini himoya qiladi. Tijorat banklari majburiy zaxiralarga mablag’ ni 
“ O’ zbekiston Respublikasining Markaziy banki to’ g’ risida” gi QONUNNING 
28-moddasi, “ Banklar va bank faoliyat to’ g’ risada” gi Qonunning 24-
moddasiga asosan Markaziy bank tomonidan 2000 yil 25 martda ishlab chiqilgan 
“ Banklar tomonidan Markaziy bankda majburiy xizmatlarni deponentlash tartibi 
to’ g’ risida” gi 449-sonly Nizom asosida o’ tkazadi. Majburiy zaxiralarning 
obyektlari bo’ lib, tijorat banklari tomonidan jalb qilingan mablag’ lari 
hisoblanadi. Banklar chet-el valyutasidagi mablag’ lar jismoniy shaxslar 
depozitlari, deposit va jamg’ arma sertifikatlari, ipoteka obligatsiyalari chiqarish 
yo’ li bilan jalb qilingan mablag’ lar hisobidan zaxiralarni amalga oshirmaydi. 
Banklar yoki ularning filiallari har biro y boshlangandan so’ ng uch ish kuni 
mobaynida Markaziy bankning hududiy Bosh boshqarmasiga bank rahbari va bosh 
buxgalteri imzolagan majburiy zaxiralar hisob-kitobini taqdim etad. Bunda 
bankning jalb qilingan mablag’ larning hajmi oshishi natijasida zaxiraga 
qo’ shimcha o’ tkazish yoki jalb qilingan mablag’ lar hajmining kamayishi 
natijasida oldin zaxiraga o’ tkazilgan summaning bir qismini qaytarish zarurligi 
ko’ rsatiladi 

---

186 
Markaziy bankning hududiy Boshqarmalari Har oyning 8-kunigacha banklar 
tomonidan majburiy zaxiralarni deponentlashga doir talablar bajarilishi 
to’ g’ risida hisob-kitobni Markaziy bankka taqdim etadi. 
Tijorat bankida majburiy zaxiralar summasi 10309-“ Markaziy bankdagi 
majburiy zaxira hisob varag’ i” da hisobga olinadi. Markaziy bankda esa ushbu 
summa 21312-hisob varaqda yuritiladi. 
Markaziy bank o’ z faoliyatini boshlagandan buyon mamlakatda samarali 
majburiy zaxiralar siyosatini olib bormoqda, buning natijasida tijorat banklarining 
jalb qilingan mablag’ lariga nisbatan o’ rnatilgan majburiy zaxiralarning me’ yori 
pasayib boorish tendentsiyasiga ega bo’ lgan.