Fan/modul kodi

Markaziy bankning pul-kredit siyosati 
Markaziy bank milliy valyutaning barqarorligini taminlash maqsadida 
mamlakatdagi ijtimoiy-iqtisodiy jaroayonlarni etiborga olib o’ zining pul-kredit 
siyosatini ishlab chiqadi va amalga oshiradi. Markaziy bankning pul-kredit siyosati 

---

183 
iqtisodiyotida pul massasi yoki stavkalarini zarur darajadagi meyorini taminlash 
iqtisodiyotini pulga bo’ lgan talabini qondirish yoki milliy valyuta kursini xorijiy 
valyutalarga nisbatan mustahkamlash yoki qator omillar nuqtai nazaridan turlicha 
ko’ rinishda amalga oshiriladi shu jihatdan Markaziy bankning
restriksiyon 
(qattiq) 
va
ekspansion
(yumshoq) pul-kredit siyosati turlarini keltirish mumkin. 
Restriksion pul-kredit siyosatida iqtisodiyotida pul massasi va kredit operatsiyalar 
hajmini kamaytirish va foiz stavkalarini oshirish bilan bog’ liq tadbirlar amalga 
oshiriladi. Buning natijasida milliy iqtisodiyot kredit, deposit va soliq stavkalari 
oshishi, ayrim tadbirlarga davlat byudjeti xarajatlari qisqarishi yuz beradi, 
inflyatsiya darajasi jilovlanadi, mamlakat to’ lov balansini sog’ lomlashtirishga 
bo’ lgan tadbirlar amalga oshiriladi.Eksponsion pul-kredit siyosatida odatda 
kreditlash hajmini oshirish, iqtisodiyotd pul massasining oshishi ustidan nazoratni 
susaytirish, soliq va bank foiz stavkalarini pasaytirish masalalariga e’ tibor 
qaratiladi. Markaziy bankning pul-kredit siyosati restriksion yoki ekspansion 
bo’ ladimi u keng qamrovli yoki selektiv xarakterga ega bo’ lishi mumkin. Keng 
qamrovlida Markaziy bankning pul-kredit siyosati mamlakatdagi barcha kredit 
muassasalari va ularning barcha operatsiyalariga joriy etiladi, selektivda esa, pul-
kredit siyosati aloxida olingan tijorat banklar faoliyatida yoki ayrm operatsiyalar 
uchun tatbiq etilishi mumkin. Demak, Markaziy bankning pul-kredit siyosati 
usullari xilma-xil bo’ lib, ularni joriy etishda mamlakatdagi ijtimoiy-iqtisodiy 
holat muhim o’ rin tutadi. Masalan, mamlakatda iqtisodiyotning pasayishi va 
ishsizlik darajasi yuqori bo’ lgan sharoitda Markaziy bank