Fanining yangi O‘zbekiston jamiyat taraqqiyotidagi o‘rni va vazifalari

1.2YOSHLARNI KASB TANLASHIDA SHARQ MUTAFAKKIRLARI QARASHLARI Respublikamizda ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy, manaviy va madaniy sohalarda amalga oshirilayotgan islohotlar talim jarayoni, kadrlar tayyorlash tizimini ham tubdan yangilash hamda rivojlantirishni talab etadi. Shu boisdan talim tizimini zamon talablari darajasida va erishilgan tajribalar asosida rivojlantirish orqali o'sib kelayotgan yosh avlodni jamiyat hayotida faol ishtirok etadigan, har tomonlama etuk va yuksak manaviyatli, komil insonlar etib tarbiyalash davlatimiz siyosatining ustuvor yonalishlaridan hisoblanadi.Farzandlarimizni mustaqil fikrli, zamonaviy bilim va kasb-hunarlarni egallagan, mustahkam hayotiy pozitsiyaga ega, chinakam vatanparvar insonlar sifatida tarbiyalash biz uchun dolzarb ahamiyatga ega bo lgan masala hisoblanadi1, - deb ta kidlagan Sh.M.Mirziyoev.Shunday ekan, yoshlarning, kelajak avlodning kasbiy etukligi, togri kasb tanlashi va mohirona olib borishiga etibor qaratilishi hozirgi kunnig dolzarb masalalaridandir.Ilk o spirinlar mustaqil hayot sohasida yaqin istiqbolga ega bo lar ekanlar, ozlarining hayot yollarini belgilab olishga, bundan keyingi mehnat faoliyatlarining aniq istiqbollarini aniqlab olishga, o'zlarining kelgusi ixtisoslarini tanlashga intiladilar. Shu munosabat bilan kasb-hunarga oid qiziqishlar tarkib topadi va yanada barqarorroq bolib qoladi, yigit va qizlar oz kelajaklari haqida jiddiyroq oylay boshlaydilar. Katta yoshdagi maktab oquvchilaridan biror oquv faniga ishtiyq natijasida ularga har - xil kasblarga qiziqish vujudga keladi.Kasbga yo'naltirishdan asosiy maqsad o'sib kelayotgan yosh avlodni ongli va mustaqil ravishda kasb tanlashga tayyorlashdan iborat bo'lib, bu jarayon shaxsning bo'lg'usi kasbiy faoliyat sub'ekti sifatida shakllantirishini nazarda tutadi hamda uning bozor iqtisodiyoti munosabatlariga moslashib borishiga ko'maklashadi.Kasbga yo'naltirishga yoshlarning kasbni erkin va mustaqil tanlashining ilmiy-amaliy tizimi sifatida qaralishi lozim.

1.3OBRO E’TIBOR TUSHUNCHASI Obro’-e’tibor ma’naviy tamoyil bo’lib, insonning ma’naviy sifatlari, mehnat faoliyati nasl-nasabi, bilimi yoki kasbiy mahoratiga o’zgalartomonidan berilgan yuksak baho. Boshqacha aytganda, obro’ insonning ruhiy psixologik, intellektual va amaliy xatti-harakatini ko’pchilik tomonidan e’tirof etilishidir. Obro’ ma’naviyatga bevosita taalluqli bo’lishiga qaramasdan, uning pasayishi yoki ortishi ko’p omillar bilan belgilanadi. Ezgu maqsadlarni ko’zlab amalga oshirilgan ishlar inson obro’si oshishiga, buzg’unchi, yovuz maqsadlar esa uning obro’si pasayishiga zamin hozirlaydi. Katta-kichikligiga ko’ra obro’ o’ziga xos darajalarga bog’liq va uning shakllanishi shaxsning o’z oldiga qo’ygan maqsadlariga borib taqaladi. Shaxs maqsadlari va amalga oshiradigan ishlar guruh bilan bog’liq bo’lib, olinadigan obro’ ham shu guruh darajasida, jamiyatga tegishli bo’lgan jamiyat, davlatga tegishli bo’lgan davlat, tamaddunga tegishli bo’lgan tamaddun darajasida bo’lishi mumkin.Shuningdek, obro’ alohida yoki bir necha sohalarga tegishli bo’lishi mumkin. Masalan, tibbiyotda orttirilgan obro’ asosan shu va shu sohaga yaqin soha vakillari o’rtasida namoyon bo’ladi. Masalan, Nobel mukofotini olganlar orasida ko’p soha vakillari bor. Lekin ularni hamma ham bilmaydi, ular ma’lum soha mutaxassislari o’rtasidagina yuksak obro’ga ega.Biroq, ayrimmashhur shaxslar muayyan sohada jahon ilm-fani va madaniyatiga qo’shgan ulkan hissasi tufayli butun insoniyatning e’tirofiga sazovor bo’ladi, ularni barcha yaxshi biladi va hurmat qiladi.