Fakultet yunalishi

3.ODDIY VA MURAKKAB LIPIDLAR

Oddiy lipidlar nima?

Oddiy lipidlar yog 'kislotalari va glitserin yoki spirtlarning esterlari. Murakkab lipidlardan farqli o'laroq, ular boshqa moddalarni tashimaydi. 

Yog'lar yoki yog'lar yog' kislotalarining glitserin bilan efirlari, mumlar esa yog' kislotalarining spirtlar bilan efirlari. Ular qutbsiz birikmalarning geterogen guruhidir. Ular faqat xloroform va benzol kabi qutbsiz organik erituvchilarda eriydi. Yog`lar tabiatda keng tarqalgan bo`lib, hozirgi vaqtda ularning 600 dan ortiq turlari aniqlangan. Yog`lar kimyoviy jihatdan individual moddalar bo`lmay, ularning tarkibida ko`p atomli spirt - glitserinning yog` kislotalar bilan hosil qilgan murakkab efirlari mavjuddir.

Murakkab lipidlar nima?
Murakkab lipidlar yoki murakkab lipidlar - yog 'kislotalari, spirtlar va fosfatlar, azotli asoslar, oqsillar, uglevodlar va boshqalar. kabi boshqa guruhlardan tashkil topgan boshqa lipidlar guruhi Murakkab lipidlar guruhiga qarab, ular fosfolipidlar, glikolipidlar kabi farqlanadi. , lipoproteinlar, sulfolipidlar, aminolipidlar, lipopolisakkaridlar va boshqalar.

02-rasm: Murakkab lipid fosfolipiddir
Fosfolipidlar tarkibida yog 'kislotalari, spirtlar va fosfor kislotalari mavjud. Glitserofosfolipidlar va fosfopolipidlar fosfolipidlarning ikki turidir. Glikolipidlar tarkibida uglevodlar, lipoproteinlarda esa boshqa molekulalar kabi oqsillar mavjud. LDL va HDL ikki turdagi lipoproteinlar, glikosfingolipidlar esa glikolipidlarning bir turi..Lipidlar tirik organizmlarda mavjud bo'lgan organik molekulalardan biridir. Ular suvda erimaydi, lekin efir, spirt va xloroformda eriydi. Bundan tashqari, lipid molekulasi yog 'kislotalari zanjiri va glitserin molekulasidan iborat . Biroq, bu yog 'kislotalari zanjiridagi uglerod molekulalari o'rtasida qo'sh bog'lanish bo'lishi mumkin yoki bo'lmasligi mumkin. Shunga asoslanib, ikki xil to'yingan lipidlar va to'yinmagan lipidlar mavjud. Xuddi shunday, lipidlar oddiy yoki murakkab lipidlar bo'lishi mumkin. Oddiy lipidlar tarkibida glitserin o'z ichiga olgan yog' kislotalari, murakkab yoki murakkab lipidlar esa fosfatlar, azotli asoslar, uglevodlar va oqsillar kabi boshqa guruhlarni o'z ichiga oladi.Murakkab lipidlar ko`p komponentli bo`lib, ularning tarkibida yog` kislotalar va spirtlardan tashqari azot asoslari, fosfat kislota va uglevodlar qoldig`i uchraydi. Ularga fosfolipidlar, glyukolipidlar, diol- va ornitinolipidlarni (mikroorganizmlarda) kiritish mumkin. .