Ф. М. Закирова, Ш. Х. Позилова инновацион таълим технологиялари ва педагогик компетентлик

МУСТАҚИЛ ИШ ВАЗИФАЛАРИ
“Фикрлаш дизайни” (Design thinking) креатив методи
“Фикрлаш дизайни” – бу инновацияни яратувчи методикадир. Унинг калит элементи – муаммони чуқур тушуниш ва кузатиш.

Фикрлаш дизайни олиб бориш босқичлари қуйидагилардир (1- расм):

1-расм. “Фикрлаш дизайни” (Design thinking) креатив методи босқичлари

Тушуниш – берилган муаммоли вазиятни тушуниш;

1. 
   Фокус− аниқ муамммога йўналтирилган асосий нуқта;
   
2. 
   Ғоя−ғоялар ишлаб чиқиш;
   
3. 
   Прототип−прототип яратиш;
   
4. 
   Тест−натижани текшириш.
   

1. 
   Тушуниш− бу босқичда муаммога йўналтирилган маълумотлар йиғилади ва сараланади. Ўқитувчидан ушбу маълумотлар нима учун муаммо саналаётгани ҳақида сўралади. Барча “Фикрлаш дизайни” ушбу қадамга асосланади. Ўқитувчилардан муаммонинг сабабини сўрасангиз албатта, жавоб беради, лекин юзаки, инсон билимларини ўзининг ички ҳис−туйғуларини ортида яширишга уринади. Асл муаммони ечимини топишни ҳоҳласак ўқитувчиларни ички овозлари билан қизиқишимиз лозим.
   

Ушбу қадамнинг асл вазифаси− биз муаммони ечимини шундай аниқлашимиз керакки, талабалар идрок этган ҳолда “Нега юқоридаги вазиятни муаммо санаяптилар?” деган саволнинг ечимини топишга қаратилган бўлиши керак.
Тушуниш - бу маълумотларни базавий қисми бўлиб, яна ишлов бериш, классификациялаш ва қўллаш учун чуқурроқ тушунчага эга бўлиш керак.
Бунинг учун турли интерфаол усуллар мавжуд. Масалан, “Кластер”, “Нилуфар гули”, “Т−схема” ва х.к.

2. 
   Фокус (Point of View- диққат маркази)
   

Демак, биз муаммони ечимини топишга олиб боралиган маълумотларни йиғдик (Тушуниш босқичида). Шундан келиб чиққан ҳолда Фокус – бу ечимини топмоқчи бўлаётган бир ёки бир қанча муаммодир (2−расм).

2. 
   расм. Фокус босқичи
   

2−расмдан кўриниб турибдики, бу босқичда эҳтиёжга қараб фокус танланади, ундан келиб чиққан ҳолда бир қанча ғоялар тақдим этилади ва якунида бажарилади.
Инновацияни яратиш учун бошқа гуруҳда ечилмаётган муаммони ечимини топиш, қолганини эса кўчириб олиш керак. Биз бошқа гуруҳ вакиллари ечими йўқ деб ҳисоблаётган муаммони танлашимиз керак. Айнан шундай муаммоларда фикрлаш дизайни юқори савияда ишлайди.
Бу босқични асосий мақсади муаммони аниқ қўйиш. Бунда дастлабки масалага эътибор бермаслик, аксинча охирги қўйилган масалани ечимини топишга ҳаракат қилиш. Бунинг учун “ВЕЕР (ЕЛПИҒИЧ)”, “ РЕЗЪЮМЕ” каби интерфаол усуллардан фойдаланамиз.