Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

Маърифатнинг асосий вазифалари:
1) таълим – жамиятда тарихан шаклланган ижтимоий тажрибанинг ав-
лоддан-авлодга ўтказилиши ва унинг ёш авлод томонидан ўзлаштирилишини 
таъминлайди;
2) тарбия – одамга маданиятни ўзлаштириш шароитларини яратади ва 
узлуксиз тарбиявий таъсир кўрсатиш орқали ижтимоий-маданий тажрибалар, 
ахлоқий қадриятлар ва меъёрлар, умуман, умуминсоний ва миллий маданият-
ни ҳар бир кишининг шахсий тажрибасига айлантиради, бу жараёнда ўзига хос 
ижтимоий маданий хулқ-атвор фазилатларини шакллантиради;
3) ижтимоийлаштириш – индивиднинг ўзга кишилар билан ўзаро му-
носабатга киришиши, жамиятдаги қадриятлар, меъёр ва хулқ-атворлар маж-
муини ўзлаштириши, шунингдек турли ижтимоий-маданий шарт-шароитлар 
таъсирида атрофдаги оламни, табиий ва ижтимоий муҳитни англаши ҳамда 
шахс сифатида шаклланиши тезлашуви оқибатида инсонийлик фазилатларини 
эгаллаши, бошқача айтганда, маданийлашиши таъминланади;
4) малакали мутахассислар тайёрлаш – бошланғич, ўрта ва ўрта мах-
сус профессионал ҳамда олий таълим муассасаларида малакали мутахассис 
кадрлар тайёрланади.
Маърифатнинг мазмуни таълим-тарбия дастурларидаги билим, кўник-
ма, малака ва компетенциялар ҳажми ҳамда шахснинг билиш савияси билан 
аниқланади. Маърифатнинг мазмуни таълим, тарбия ва мустақил ўқиш жара-
ёнида, яъни шахснинг ақлий-ахлоқий фаолиятида рўёбга чиқади ва инсон ка-
молотини, унинг миллий ва умумжаҳон маданиятига интеграциясини ҳамда 
юқори малакали кадрлар тайёрлаш сифатини таъминлайди.
Маърифатлилик (ўқимишлилик) мезонлари турлича бўлиб, шахснинг 
бошланғич, умумий ўрта ва профессионал (бошланғич профессионал, ўрта 
профессионал, ўрта махсус профессионал ва олий профессионал) маълумотга 
эгалиги, унинг билим ва кўникмалар, тафаккур ва фаолият усулларини, бир сўз 

---

111 
билан айтганда, компетенцияларни ўзлаштиришда эришган даражаси билан 
белгиланади. Маърифатли (ўқимишли) одам - тегишли маълумот даражасига 
эга бўлган инсондир.