Ёзувчи ўзи беқиёс ишон ган, ягона ҳақиқат деб бил

( “Д унёнинг иш лари”).
Асарда келтирилган бу парча ҳақида академик Матёкуб 
Қўшжонов бундай деган эди: “Бу деталда катта маъно бор, 
хусусан, болалар олдида камсуқум, сабр-қаноатли, болага 
овқатнинг кўпини ва ширинини бергандек, юлдузнинг ҳам 
энг ёругини болага бағишлаб, ўзи етимча юлдузга рози”.
Албатта, бу ўринда олим назарда тутган маъно ҳам яққол 
кўзга ташланади. Шу билан бирга, бунда халқнинг осмон 
ёритқичлари билан боғлиқ қадимий мифологик қарашлари 
ҳам ёрқин акс этиб турибди, дейиш мумкин. Қолаверса, 
оғзаки ижод анъанасининг ғоят муҳим ахлоқий-таълимий 
аҳамиятига молик бўлган қарашлар билан талқин қилиниши 
бола тарбиясига ижобий таъсир кўрсатиб, унинг келгусида 
комил инсон бўлиб етишишига ҳам ишорадир. Маълумки, 
мурғак боланинг орзулари порлоқ юлдуздек бўлади, ҳатто 
унинг ўзи ҳам ҳали ҳаётда чарақлаб кўзга таш ланади. Бу 
боланинг ёшлигига бўлган рамзий ишора ҳамдир. Кичик 
кўринган юлдуз эса она ҳаётининг сўниб боришига, унинг 
умр йўли узоқлашиб кетаётганига нисбатан келтирилган 
рамздир. Ёзувчи инсоннинг эътиқодларини мана шундай 
мифологик тасвирлар орқали баён этган бўлса, ажаб эмас. 
Адиб юлдузни инсон тақдири билан боғлар экан, бир ўринда 
шундай дейди:
“ - Эсиз... Бйр бечоранинг жони узилди-я.
Юрагим шув этиб, онамнинг пинжига кирардим. 
Ишқилиб, бошқа юлдуз учмасин”.
Юлдуз учиши - табиатда кўп учрайдиган самовий ҳодиса 
бўлиб, муайян астрономик қонуниятлар асосида рўй беради. 
Бу табиий ҳодисанинг илмий асосларини билмаган аждод- 
ларимиз юлдуз учишининг сабабларини хаёлий уйдирмалар 
орқали тушунтиришга, изоҳлаб беришга ҳаракат қилганлар. 
Натижада, юлдуз учиши билан боглиқ мифологик қарашлар 
пайдо бўлган ҳамда бу афсонавий эътиқодларнинг турли 
хил кўринишлари халқимиз орасида бугунги кунга қадар 
сақланиб қолган. Масалан, мотам маросим фолкьлори на- 
мунаси х^собланган йиғи-йўқлов қўшиқларида қуйидаги 
тўртлик бор:
Ў т к и р Х о ш и м о в . "Ярим аср дафтари"

---