Ey O'zbekiston respublikasi oliy va o rta maxsus ta lim vazirlik nizomii name name toshkent davlat pedagogika universitet berun bo'limi

Kurs Mening ishimning maqsadi :
Jamiyatimizning har bir jabhasiga kirib kelayotgan texnik taraqqiyot asrida informatika va axborot texnologiyalarini o‘rganish va o‘qitish, yangi bilimlarni egallash va takomillashtirish bugungi kunning eng dolzarb vazifalaridan biridir. Xususan, ushbu kursning mazmuni informatika fanini o‘qitishda yangi innovatsion texnologiyalardan foydalanish va informatika o‘qitishning samarali usullarini o‘rganishdan iborat .
Kurs Mening ishimning ahamiyati:
Mamlakatimiz ta’lim tizimida maktab fanlarini o‘qitishda AKTdan samarali foydalanish dolzarb masala hisoblanadi. Aynan axborot texnologiyalari o‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarini rivojlantiribgina qolmay, balki o‘qituvchilarning shaxsiy fazilatlarini shakllantirish, ularning bilim olishga bo‘lgan qiziqishini qondirish, bilimini mustahkamlashga xizmat qiluvchi universal o‘qitish vositasidir.
Kurs mening ishim:
- Informatika fanini o`qitishda innovatsion texnologiyalardan foydalanishni o`rganish.

I BOB. Darsda innovatsion texnologiyalar²

1.1. .Darsda innovatsion texnologiyalardan foydalanish

Ma’lumki, zamonaviy ta’lim o‘quvchilar uchun ma’lumotli, qiziqarli va qiziqarli bo‘lsa, ko‘zlangan o‘quv maqsadlariga erishish mumkin. O‘quvchilarni zamon talablariga javob beradigan faol o‘qitish usullari, shakllari, vositalari, innovatsion yondashuvlari va hamkorliklari orqaligina rag‘batlantirish mumkin. Shu bois yetakchi pedagog olimlar, professor-o‘qituvchilar, innovatsion amaliyotchilar o‘z faoliyatida fanga asoslangan o‘qitish texnologiyalaridan keng foydalanishga intiladi.
Vaqt o‘tishi bilan ta’lim mazmuni, maqsad va vazifalari kengayib, rivojlanib, shakl, uslub va vositalari takomillashib bormoqda. Zamonaviy inson faoliyatining asosiy yo'nalishlari bu faoliyatda qo'yilgan maqsadlarga to'liq erishish imkonini beradigan yaxlit tizim, ya'ni texnologiyaga aylanib bormoqda. So'nggi yillarda ta'limning ushbu sohasida ta'lim texnologiyalari faol qo'llanilmoqda. Ma’lumki, tarbiya jarayoni keksa avlodning bilim va tajribasini yosh avlodga yetkazishdan iborat bo‘lib, bu jarayonda inson hayoti uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarni avloddan-avlodga yetkazish zarur. Inson hayoti axborot bilan chambarchas bog'liq. Insonning har bir harakati axborotni qabul qilish va uzatish yoki undan foydalanish, uni o‘rganish, o‘zlashtirish, saqlash va boyitishdan iborat. Shuning uchun ham zamonaviy insoniyat sivilizatsiyasi axborot sivilizatsiyasi deb ataladi. XXI asrni bejiz axborot asri deb atamagan. "Sivilizatsiya - bu ma'lumot to'plash, tahlil qilish va undan foydalanish, shuningdek, atrof-muhit va o'zi haqida ma'lumot yaratish uchun ko'proq ma'lumot olishga qodir bo'lgan materiyaning juda barqaror holati". Bu ta’rifda axborotni avloddan-avlodga yetkazish, ya’ni ta’lim-tarbiya ishining ahamiyati ta’kidlangan. Ya'ni, ta'lim - bu sivilizatsiya mavjudligining shartidir. Texnologiya so‘zi (grek. “Techno” – san’at, mahorat, mahorat, “logos” – fan, ta’limot, tushuncha, g‘oya, ma’no) ishlab chiqarishda yangi sifat va miqdor o‘zgarishlariga olib keladi, tizimli ravishda qo‘llaniladigan izchil samarali usullar majmui. tuyg'u. . Ta'limni texnologiyalashtirish - bu ta'limni rivojlantirish muammolarini sifatli hal qilish, bu o'qituvchining shaxsiy mahoratidan qat'i nazar, ta'lim maqsadlariga erishish uchun o'quv jarayonini universal loyihalashni anglatadi.
Ta'lim texnologiyasining ilmiy xususiyatini hisobga olgan holda, uning amaliy sohaga xosligini va muayyan masalalarni hal qilishda foydalanish mumkinligini tan olish kerak. Shunday qilib, nazariyani o'qitish amaliyoti va ta'lim texnologiyasining nazariy asoslarini o'rganish bilan uyg'unlashtirish zarurati zamonaviy o'qitish texnologiyalarini belgilovchi bir qator omillarni aniqladi:
1. Zamonaviy ta’lim innovatsiyalar va ilmiy asoslangan va eksperimental sinovdan o‘tgan didaktik jarayonlarni joriy etishni taqozo etadi.
2. O'quv jarayonini optimallashtirish.
3. Ilmiy ta’lim yangi vositalar, faol metodlar, didaktik materiallar, tashkiliy muammolarni yangicha yechimlardan foydalanishni talab qiladi.
4. Talabalar va o‘qituvchilarning dasturiy faoliyati o‘quv jarayonidan keraksiz harakatlarni bartaraf etish, yuqori izchillikka erishish va ko‘zlangan natijalarga erishish uchun barcha sa’y-harakatlarni amalga oshirishni talab qiladi.
5. Ta’limni faollashtiruvchi axborot texnologiyalari va texnik vositalaridan foydalanish samaradorligini belgilovchi didaktik materiallardan keng foydalanish zamonaviy pedagogik texnologiyaning asosiy xususiyatlaridan biridir.
6. O`quv jarayonining moddiy-texnik bazasining maqsadga muvofiqligi pedagogik texnologiyaning yana bir belgisidir.
7. Ta’lim natijalarini sifatli baholash pedagogik texnologiyaning pirovard maqsadidir.
O‘qitish jarayoniga zamonaviy ta’lim texnologiyalarini joriy etish va ularni qo‘llash yo‘nalishida quyidagi vazifalar belgilab olinadi va hal etiladi:
- o‘qituvchilarni zamonaviy ta’lim texnologiyasi asoslari bilan tanishtirish – ma’ruza, adabiyotlarni tavsiya etish;
- zamonaviy ta’lim texnologiyalari asosida ishlamoqchi bo‘lgan fidoyi o‘qituvchilarni aniqlash. Ular orqali o`qituvchilarga zamonaviy pedagogik texnologiyalarni qo`llashdan maqsad, uning mohiyatini yetkazish;
-Zamonaviy pedagogik texnologiyalarni tadbiq etish jarayonida zamonaviy ta’lim texnologiyalari asosida ishlash istagida bo‘lgan pedagog kadrlarni tayyorlash bo‘yicha quyidagi tashkiliy ishlarni amalga oshirish: umumiy loyiha, yaxlit o‘quv jarayonini ishlab chiqish, aniq maqsad va vazifalarni belgilash. Ta’lim jarayonining mohiyatini bashorat qilishga va uning samaradorligini ta’minlashga, o‘quvchilarning jarayonda erkin va mustaqil ishlashi uchun ma’lum shart-sharoitlarni yaratishga yordam beradigan eng samarali, optimal shakl, usul va usullarni tanlash. , muayyan ko‘nikma va malakalarni shakllantirish davrini belgilash, ularning bilim darajasini dastlabki tekshirish, o‘quvchilar faoliyatini nazorat qilish va baholash, individual maslahatlar, seminarlar, treninglar, ko‘rgazmali mashg‘ulotlarni tashkil etish;
ta’lim jarayonini tashkil etishda zamonaviy ta’lim texnologiyalari asosida faoliyat ko‘rsatayotgan o‘qituvchilarning ijodiy yondashuvi samaradorligini baholashning ishonchliligini ta’minlash maqsadida kuzatish va tahlil qilish, uslubiy yordam ko‘rsatish hamda ularning hisobotlarini eshitish;
- Pedagogik texnologiya loyihasini sinovdan o‘tkazish jarayonida zamonaviy o‘qitish texnologiyalari asosida innovatsion o‘qituvchilarning ilmiy-uslubiy tayyorgarligi, zamonaviy pedagogik texnologiya bo‘yicha ish maqsadi va afzalliklarining samaradorligini tahlil qilish. oliy ta’lim muassasalarining ilmiy kengashlarida seminarlar va ma’ruzalar tashkil etish orqali professor-o‘qituvchilar;
- oliy ta’lim muassasalari huzurida zamonaviy pedagogik texnologiya asosida ish olib boruvchi innovatsion markazlar (pedagogik texnologiya) zarur didaktik va uslubiy materiallar, texnik vositalar bilan ta’minlanishi;
-ta’lim texnologiyalari va ulardan o‘quv jarayonida foydalanish bo‘yicha nazariy va amaliy bilimlarga ega bo‘lgan ilg‘or o‘qituvchilardan iborat innovatsion pedagogik jamoani shakllantirish va hokazo.
Bu vazifalarning ijobiy hal etilishi ta’lim-tarbiya jarayonida muayyan samaradorlikka erishish, har tomonlama barkamol shaxs va raqobatbardosh malakali mutaxassislarni shakllantirish imkonini beradi.
O'qitish texnologiyasi keng sohadir. Shuning uchun, ba'zilar ta'riflar bahsli deb ta'kidlashi mumkin. O'qitish texnologiyasini o'qitish, o'qitish va jamiyatni tashkil etish asoslarini o'rganadigan fan sifatida yoki loyihalash fani yoki turli tadqiqot qiziqishlarining kombinatsiyasi sifatida qabul qilinishi mumkin. Biroq, ko'plab tadqiqotchilar va amaliyotchilar rozi bo'lgan ba'zi xususiyatlar mavjud:
1. Texnologiyani qo`llash tamoyiliga asoslanadi: Texnologiya deganda ilmiy bilimlardan amaliy vazifalarni bajarish uchun tizimli foydalanish tushuniladi. Shuning uchun ham o‘qitish texnologiyasi turli fanlar (aloqa, ta’lim, psixologiya, sotsiologiya, falsafa, sun’iy intellekt, informatika va boshqalar) bo‘yicha nazariy bilimlarga, shuningdek, o‘qitish amaliyotiga oid amaliy bilimlarga asoslanadi.
2. Ta’lim texnologiyasi ta’limni takomillashtirishga qaratilgan. Texnologiya ta'lim tizimini o'rganish va uni amalga oshirish jarayoniga hissa qo'shadi, chunki u samaradorlik bilan bog'liq. Bunday qisqacha kirish qismida biz sanoatning dastlabki tavsifini berishga harakat qilamiz.
Kompyuter texnologiyasi. Zamonaviy texnologiyalar sizning kompyuteringizda video yaratish, shuningdek, raqamli kamerangizdagi fotosuratlarni oilangiz va do'stlaringiz bilan onlayn almashish imkonini beradi. Bu va shunga o'xshash texnologiyalar bizning kundalik hayotimizning ajralmas qismidir. Bular ayniqsa: uyda, maktabda yoki ishda.
Texnologiya ma'lumotlardan samarali foydalanish va qidirish, g'oyalar, fotosuratlar va videolarni do'stlar va boshqalar bilan bo'lishish imkonini beradi; boshqa odamlar bilan muloqot qilish va tanishish, moliyaviy masalalarni boshqarish, xizmatlar va tovarlardan foydalanish, o'yin o'ynash yoki boshqa ko'ngilochar manbalardan foydalanish, hayotingizni va faoliyatingizni tashkil qilish va biznesingizni samarali boshqarish. Buning uchun texnologik vositalardan foydalana oladigan odamlar bugungi kunda texnik faollar deb ataladi. Raqamli (raqamli) sohada bilimingizni saqlab qolish uchun siz o'zgaruvchan texnologiyalar bilan bosqichma-bosqich o'tishingiz kerak.
Ta'lim texnologiyasi - ta'lim jarayoniga texnologik yondashuv asosida ta'lim maqsadlariga erishishning eng maqbul qonuniyatlari va samarali vositalarini o'rganuvchi va ochib beruvchi pedagogik yo'nalishdir. Ta'lim texnologiyasining markaziy vazifasi - o'quvchi shaxsini shakllantirish orqali ta'lim maqsadlariga erishishni ta'minlashdir.
Hozirgi kungacha ilmiy adabiyotlarda innovatsion jarayonning bosqichlari tizimi mavjud: fundamental va amaliy tadqiqotlar natijasida shartli ravishda innovatsiya bosqichi deb ataladigan innovatsiyaning paydo bo'lish bosqichi; Kashfiyot bosqichi, ya'ni moddiy yoki ma'naviy mahsulot namunasi shaklida yangi narsa yaratish.
"Innovatsiya" so'zi lotin tilidan olingan bo'lib, yangilik kiritish degan ma'noni anglatadi. 20-asr boshlarida hozirgi fan va innovatsiyalarni bilim sohasida qoʻllash paydo boʻldi. Olimlar yangiliklarni kiritish va tekshirishni uch bosqichga ajratadilar: Birinchi bosqich - xabar muvaffaqiyatiga hissa qo'shadigan yoki to'sqinlik qiluvchi omillarni o'rganish va turli xabarlardan empirik ma'lumotlarni tahlil qilish. Ikkinchi bosqich - bir sanoat muhitidan ikkinchisiga o'tish mexanizmini hisobga olgan holda innovatsion jarayonning o'zini o'rganish. Uchinchi bosqichda tadqiqot ishlari turli innovatsiyalarni tahlil qilish, risklarni baholash usullarini ishlab chiqish, innovatsiyalar sohasida tavsiyalar ishlab chiqishga qaratiladi.
Innovatsion jarayonning tuzilishi innovatsiyaning bir bosqichidan ikkinchi bosqichiga o'zgaradi. Biroq, innovatsiya uning dinamik xususiyatlari va natijasi uning natijasi va samaradorligiga bog'liq. Innovatsiyaning tugallanishi yoki uning salohiyati innovatsion jarayonning barcha bosqichlarida aniq maqsadga erishish darajasiga bog'liq. Innovatsiyaning samaradorligi uning natijalari bilan belgilanishi kerak. Innovatsion faoliyatning o'ziga xos shakllari va usullari ishlab chiqilgan. Mana bir nechta misollar:
- tarbiyaviy faoliyatdagi farqlar;
- turli shaxslar bo'yicha ta'lim jarayonlarini muvofiqlashtirish;
- har bir o‘quvchining qobiliyat va qiziqishlarini rivojlantirish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratish;
- shunga o'xshash sinflarni tashkil etish;
- o'quv faoliyatining qulayligi;
- psixologik himoya;
- o'qituvchiga va uning kuchli va qobiliyatiga ishonch;
- o‘qituvchilarni qanday bo‘lsa shunday ishga qabul qilish, tarbiyaviy ishlarning muvaffaqiyatini ta’minlash;
- ta'lim muassasasining yo'nalishini o'zgartirish;
- o'qituvchining shaxsiy ko'rsatmalari va ularni o'zgartirish yo'nalishi.
Informatika fanining samaradorligini oshirish uchun innovatsion usullar orqali kontseptsiyalarni ishlab chiqish ko'p jihatdan ta'lim tizimini doimiy ravishda takomillashtirishga bog'liq. O‘qitish jarayonida innovatsion metodlar, o‘quv dasturi va darsliklarda aniq vazifalar qo‘yilmagani, maxsus metodlar yo‘qligi, muammo ijobiy hal etilmayotgani aniqlandi. Demak, bugungi kunda innovatsion ta’lim texnologiyalarini samarali yo‘llarini izlab topish, ularni o‘rganishga rag‘batlantirish, ta’lim shakli va mazmunini boyitish orqali bilimli, professional o‘qituvchilar tayyorlash mumkin.
Innovatsion ta'lim texnologiyalari an'anaviy ta'lim tizimiga xos bo'lgan jiddiy kamchiliklarni bartaraf etish imkonini beradi. An’anaviy informatika fanining samaradorligini oshirishda innovatsion usullardan foydalanish o‘qituvchi xotirasiga asoslangan bo‘lsa, bilim, axborot, innovatsion ta’lim texnologiyalarini esda saqlash qobiliyati ularning mustaqilligi, tafakkurini rivojlantirish, o‘z-o‘zini anglashni rivojlantirishga asoslanadi. Innovatsion ta'lim texnologiyalari, masalan, o'qituvchilar va o'qituvchilar o'rtasidagi munosabatlarga avtoritar yondashuv rivojlanmoqda. Ta’limning innovatsion texnologiyasi ma’lum darajada pedagogik amaliyotni eng ilg’or ishlab chiqarishga va uning ish prinsiplariga yaqinlashtiradi.
Ta’lim jarayoniga zamonaviy innovatsion texnologiyalarni joriy etishga ko‘plab omillar salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda, jumladan: ta’lim muassasalarining kompyuter texnikasi va elektron texnikasi bilan yetarli darajada kompyuterlashtirilganligi; ular internetga yoki boshqa axborot tarmoqlariga ulanmagan; Ilmiy-uslubiy resurslarning yetarli emasligi (elektron qo‘llanmalar, laboratoriya va ishlar, sinovlar yetarli emas); o'qituvchilarning zamonaviy kompyuter texnologiyalari bo'yicha malakasining etishmasligi; talabalar kompyuterdan yaxshi foydalanmaydilar, elektron kitoblar bilan ishlashni bilmaydilar; Ta’lim muassasalari rahbariyati ta’limning ushbu sohasiga yetarlicha e’tibor bermayapti va hokazo.
Innovatsion ta’lim texnologiyalarining asosiy jarayonlari: tashkil etish; hamkorlik; takomillashtirish; tahlil; solishtirish; umumlashtirish; xulosalar chiqarish; boshqaruv; boshqaruv; baholash va boshqalar. Xulosa o‘rnida aytish mumkinki, yuqoridagilarga ko‘ra, o‘qitishning innovatsion texnologiyalarini amaliyotda qo‘llashning asosiy xususiyatlari quyidagilardan iborat: bakalavriat o‘qituvchilari tayyorlanmaydi, ular mustaqil o‘qishga o‘rgatiladi; ular o'qitilmaydi, ular manbalardan qat'iy nazar o'rganishga o'rgatiladi; o'z qobiliyatlari darajasida o'zlashtirishlari kafolatlanadi; Agar barcha o‘qituvchilar o‘qitishning innovatsion texnologiyalari mexanizmini o‘rgansalar, deyarli bir xil natijalarga erishadilar.

II bob . .INFORMATIKA O'QITISHDA YANGI TEXNOLOGIYA VA METODLAR.