Etika va estetika

CHIQISH USULI 
 
Inson tug‘ilishidan boshlab yo‘rgaklanadi. Ammo hozirda dastlabki 
kunlardanoq kiyina boshlaydi. Kiyim insonning suratini emas, balki uning butun 
ichki dunyosini siyratini ham ko‘rsatadigan omildir. Madaniyatlilikning asosiy 
belgilaridan biri ham, bu – kiyinish etiketidir. Kimning qanday kiyinishiga qarab, 
uning estetik didi, farosati, oddiy va ma’naviy darajasini, hatto kasbini ham aniqlab 
olish mumkin. Kiyinish etiketi kiyinish odobi kishilarning o‘zaro muomalasiga, 
bir-biriga bo‘lgan munosabatiga, yurish-turishiga ham ta’sir qiladi.
Lekin kiyinish haqida aniq bir andoza mavjud emas. Kiyim uchun 
olinadigan turli narsalarning har biri kishining didi, bo‘y-basti, yoshi, moddiy 
imkoniyatlari hamda jamiyatda tutgan o‘rniga bog‘liq. Inson kerak bo‘lmagan 
xaridlardan o‘zini asrash uchun doimo o‘zini boshqarib turishi lozim va yangi 
narsalar uyingizda mavjud bo‘lgan kiyimlarning uslubiga, gazlamaning rangiga 
mos keladimi-yo‘qmi, uni boshqa narsalar bilan kiysa bo‘ladimi, va h.k. larga 
e’tibor berishi lozim.
Kiyinish shaxsning o‘ziga xos xususiyati bo‘lib, hamma vaqt go‘zallik, 
uyg‘unlik, noziklik, odob, xushmuomalalik, odamshinavandalik haqidagi 
tushuncha darajasining belgisidir.
Insonning tashqi go‘zalligi kiyim rangining bir-biriga mosligi, tabiiyligi va 
soddaligidadir. Xushbichim va chiroyli kiyinishning ma’nosi nimada? Ko‘zga 
tashlanmaydigan hamda kishiga tabiiy go‘zallik beradigan va uning ayrim 
kamchiliklarini bilintirmaydigan ust-bosh, chiroyli, xushbichim, gavdaga, yoshiga 
va faslga mos kiyim kiyishdir. 

---

33 
Ammo bu faqat axloqiy tarbiya bilan bog‘liq emas. Balki estetik 
tarbiyaning qanday shakllaganligi bilan bog‘liq. Rivojlangan estetik did insonni 
nafaqat kiyinish, yashash umuman turmush tarzini go‘zallashtiradi, balki avvaldan 
qaysi andoza yoki qaysi ranglar rusm bo‘lishini ilg‘ash qobiliyatini paydo qiladi. 
Badiiy asarlar, san’at turlarini estetik idrok etish, estetik anglashni shakllantirish 
didga juda yaxshi ta’sir qiladi. Bunda siz nafaqat boshqalar kabi chiroyli 
yashashingiz, balki o‘z uslubingizni yaratib, ularning tanloviga ta’sir qilishingiz 
ham mumkin.