INFLATSIYA Inflatsiya (lot. infl atio — shishish, boʻrtish, koʻtarilish), pulning qadrsizlanishi — tovar-pul muvozanatining buzilishi natijasida muomalada xoʻjalik aylanmasi ehtiyojlaridan ortiq darajada qogʻoz pullar miqdorining koʻpayib ketishi, pul massasining tovarlar massasidan us-tunligi natijasida tovar bilan taʼminlanmagan pullarning paydo boʻlishi. Aslida, iqtisodiy hodisa sifatida inflyatsiya 20-asrda paydo bo'ldi, garchi narxlar avval sezilarli ravishda ko'tarilgan bo'lsa ham, masalan urush davrida. «Inflyatsiya» atamasi milliy valyutaning almashtirilmaydigan qog'oz pul muomalasiga ommaviy ravishda o'tishi munosabati bilan paydo bo'ldi. Dastlab, fenomen inflyatsiyani iqtisodiy ma'noda investitsiya qildi. qog'oz pullarning qisqarishi va shu munosabat bilan ular buzilish. Pulning qadrsizlanishi tovar narxlarining ko'tarilishiga olib keladi. Bu inflyatsiya namoyon bo'ladi (bu so'z lotin tilidan "shishish" deb tarjima qilingan) - Aslida, iqtisodiy hodisa sifatida inflyatsiya 20-asrda paydo bo'ldi, garchi narxlar avval sezilarli ravishda ko'tarilgan bo'lsa ham, masalan urush davrida. «Inflyatsiya» atamasi milliy valyutaning almashtirilmaydigan qog'oz pul muomalasiga ommaviy ravishda o'tishi munosabati bilan paydo bo'ldi. Dastlab, fenomen inflyatsiyani iqtisodiy ma'noda investitsiya qildi. qog'oz pullarning qisqarishi va shu munosabat bilan ular buzilish. Pulning qadrsizlanishi tovar narxlarining ko'tarilishiga olib keladi. Bu inflyatsiya namoyon bo'ladi (bu so'z lotin tilidan "shishish" deb tarjima qilingan)
Inflyatsiya birinchi galda sifati yaxshilanmagan holda tovarlar va xizmatlar nyarxining koʻtarilishi koʻrinishida, shuningdek, oltin va chet el valyutasining milliy valyutaga nisbatan qimmatlashishi shaklida yuz beradi. Tovar i. ch. ning toʻlov qobiliyatiga ega talab oʻsishidan ortda qolishi, bozorda talabga javob bermaydigan tovarlarning koʻpayib ketishi, byudjet kamomadlarini qoplash uchun qoʻshimcha pul emissiyasi, investitsiyalarnm emissiya hisobidan moliyalashtirish, monopol narxning mavjudligi, narxni oshib keti-shidan hadiksirab tovarlarni keragidan ortiq xarid etish, mamlakatga qadrsizlangan chet el valyutasining koʻplab kirib kelishi va b. omillar Inflyatsiyani yuzaga keltiradi. Inflyatsiya jarayoni narxlarning oʻsishi, yalpi talabning yalpi taklifdan oshib ketishi, makroiqtisodiy beqarorlik natijasidir. «Inflyatsiya» termini dastlab 1861—65 y. larda Shim. Amerikada, soʻngra Fransiya va Germaniyada qoʻllanilgan. - Inflyatsiya birinchi galda sifati yaxshilanmagan holda tovarlar va xizmatlar nyarxining koʻtarilishi koʻrinishida, shuningdek, oltin va chet el valyutasining milliy valyutaga nisbatan qimmatlashishi shaklida yuz beradi. Tovar i. ch. ning toʻlov qobiliyatiga ega talab oʻsishidan ortda qolishi, bozorda talabga javob bermaydigan tovarlarning koʻpayib ketishi, byudjet kamomadlarini qoplash uchun qoʻshimcha pul emissiyasi, investitsiyalarnm emissiya hisobidan moliyalashtirish, monopol narxning mavjudligi, narxni oshib keti-shidan hadiksirab tovarlarni keragidan ortiq xarid etish, mamlakatga qadrsizlangan chet el valyutasining koʻplab kirib kelishi va b. omillar Inflyatsiyani yuzaga keltiradi. Inflyatsiya jarayoni narxlarning oʻsishi, yalpi talabning yalpi taklifdan oshib ketishi, makroiqtisodiy beqarorlik natijasidir. «Inflyatsiya» termini dastlab 1861—65 y. larda Shim. Amerikada, soʻngra Fransiya va Germaniyada qoʻllanilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |