Estetika kategoriyalarining an’anaviy va zamonaviy tasnifi

Estetik 

qiziqish. 

Estetik 

hissiyotning 

ibtidosidagi 

tuyg‘ulardan 

biri 

estetik 

qiziqishhisoblanadi..Ma’lumki, qiziqish hissi, sog‘inch va qo‘msashdan farqi o‘laroq o‘tmishda 

ro‘y bergan hodisani emas, balki ko‘p hollarda kelajakda, tez muddat ichida ro‘y berishi lozim 

bo‘lgan voqelikni nazarda tutadi, unga intiladi; intilish jarayoni esa–»uchrashuv»ga tayyorgarlik 

degani.  Estetik  qiziqish  sub’ektning  ob’ekt  haqida,  hali  u  bilan  yuzma–yuz  kelmasdan  turib, 

muayyan  bir  umumiy  tushunchaga  ega  bo‘lishini,  uni  idrok  etishga  o‘zini  hozirlashini  taqozo 

etadi. 

Quvonch xissi. U estetik munosabatning boshlanishida ro‘y beradigan tuyg‘udir. Quvonch xissi 

sub’ekt  ob’ektni  ko‘rgan  paytda,  deylik,  go‘zallikka  duch  kelganida  uni  ichki  bir  quvonch 

qamrab  oladi.  Estetik  quvonch  sub’ektni  kuzatuvni  davom  ettirishga  da’vat  etadi  va  ob’ektni 

hissiy o‘rganish uchun unga muayyan kayfiyat, ruh beradi. Xuddi shunday vazifani ulug‘vorlik 

va mo‘‘jizaviylikni mushohada etishda–yoqimli hayrat hissi, fojiaviylikda–achinish, hamdardlik, 

kulgililikda–hazil, kulgi bajaradi.