Eshkak eshish nazariyasi va uslubiyati

22.3. Musobaqa davriga umumiy 
tavsif
M usobaqa davri — eshkak eshuvchining yuqori sport yutuqlariga 
erishishni ta ’minlovchi bilim , k o ‘nikma va m alakalarni uzluksiz 
takomillashuv jarayonini o ‘z ichiga oladi. Eshkak eshuvchiiaming 
sport-texnik, taktik tayyorgarligi takomiilashuvning imkoni boricha 
yuqori darajasigacha oshirishga yo‘naltiriladi. Bu bir tomondan eshkak 
eshish texnikasini egallash bo'yicha ilgari o'zlashtm lgan bilim va 
ko‘nikm alam i, boshqa tom ondan sport musobaqasi sharoitida har 
xil o ‘zgarishlarning kengayishini ko ‘zda tutadi. M usobaqaiarda 
psixologik kayfiyat alohida ahamiyat kasb etadi. M usobaqadajismoniy 
va ruhiy kuchlami safarbar qilish, mumkin bo'lgan mu vaffaqiyatsizlik 
va yutuqlarga to ‘g‘ri m unosabatda b o iish shular jumiasidandir.
M usobaqa davrining asosiy vazifalari:
1. Kelgusida tanlangan eshkak eshish sporti turida qo'llanadigan 
jismoniy va axloqiy-irodaviy sifatlarni rivojlanish darajasini oshirish;
2. Individual va jam oaviy eshkak eshish texnikasini m ustah- 
kamlash va takomillashtirish.
3. Taktik tayyorgarlik.
M usobaqa davri ikki bosqichga: musobaqa oldi va musobaqa 
bosqichiga bo'linadi.
M usobaqa 
oldi bosqicM 
eshkak eshuvchiiaming musobaqaiarda 
ishtirok etishi rad qilinmaydi (shuning uchun uni birinchi musobaqa 
bosqichi deb ham yuritiladi). Bu bosqichda qoida sifatida saralash 
va nazorat musobaqalari o'tkaziladi va shu natijalar asosida asosiy 
musobaqalar uchun jam oa shakllantiriladi.
M usobaqa oldi bosqichida asosiy diqqat eshkak eshish texni­
kasini takomillashtirish ham da um um iy va maxsus chidamlilikni 
tarbiyaiashga qaratiladi. Bu vazifalami yechish uchun trenirovkaning 
0
‘zgaruvchan uslubi keng qollaniladi. Bu bosqichda tezkor-chidam - 
lilikni rivojlantirish ustida ishlash boshlanadi ham da uni bavdarka

---

va kanoeda 200—250 m etr, akademik eshkak eshishda 250—500 
m etr masofa boMimida. o'rtacha va yuqori shiddatda eshkak eshish 
vositasi orqali amalga oshiriladi.
Musobaqa oldi bosqichida umumiy jismoniy tayyorgarlik bo ‘- 
yicha m ashg'ulotlar to ‘xtatilmaydi, lekin boshqacha shaklda bo‘- 
ladi. Umumiy jism oniy tayyorgarlik bo‘yicha mashqlar qayiqda tre- 
nirovkadan oldin razminka va undan keyin qo'shim cha yuklama 
ko‘rinishida foydalaniladi. Mashqlar kuch, tezlik va egiluvchanlikni 
rivojlantirishni ta'm inlovchi oTtacha va yuqori shiddatda bajariladi.
Mashqlarni bajarish davoiniyligi qayiqda trenirovkadan oldin 15— 
20 daqiqa va m ashg'ulot oxirida 20—30 daqiqa boTadi. 0 ‘rtacha 
shiddatda, o ‘zgaruvchan tezlikda yugurish, umumiy rivojlantiruvchi 
mashqlar, arg‘amchi bilan mashqlar va sport o ‘yinlari tavsiya qilinadi.
Umumiy jismoniy tayyorgarlik bo'yieha mashqlar nafaqat jis­
moniy sifatlami rivojiantirish vazifasini yechadi, balki qayiqda uzoq 
davom etadigan trenirovkada yuzaga keladigan asab zo'riqishlarini 
ham kamaytiradi.
Trenirovka yuklamalarini rejalashtirish shug"