Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B

3.1-jadval 

 Sotishni rag’batlantirish sub’ektlari va xarakteri 

rag’batlantirish usullari 

rag’batlantirish sub’ektlari 

 

Iste’molchil

ar 

vositachilar 

sotuvchilar 

 

 

 

 

1. Sinov tariqasidagi va yangi 

namunalar taqdimoti va bepul 

tarqatish 

 

 

 

+ 

+ 

- 

2. Qaytarishning kafolatlanishi. 

+ 

- 

- 

---

 

56 

3. Qimmatbaho sovg’alar, 

yutuqlar, suvenirlar topshirilishi. 

 

 

 

+ 

- 

- 

4. Eski mahsulotlarning yangi 

tovar xarid qilishda dastlabki 

badal sifatida qabul qilinishi. 

 

 

 

 

 

 

+ 

- 

- 

5. Konkurslar o’tkazish . 

+ 

+ 

+ 

6. Lotereyalar o’tkazish . 

+ 

- 

_ 

7. Kuponlar taqdim etish. 

+ 

+ 

- 

8. Belgilangan hajm va (yoki) 

xaridlar muntazamligi uchun 

chegirmalar taqdim etilishi. 

 

 

 

 

 

 

+ 

+ 

- 

9. Mahsulotning bepul 

namunalari takdim etilishi. 

 

 

 

+ 

+ 

- 

10. Reklama va boshqa 

tadbirlarni moliyalashtirish. 

 

 

 

+ 

X 

- 

11. Tovar namunasi vaqtinchalik 

foydalanishga taqdim etilishi. 

 

 

 

+ 

t 

- 

12. Korxonalarga tashrif 

- 

+ 

 

 

Pareto  qoidasiga  ko’ra,  rag’batlantirish  shunday  tashkil  qilinishi  kerakki, 

sarflangan  vaqtning  20%i  savdodagi  muvaffaqiyatning  80%ini  belgilab  bersin. 

Shuningdek,  tovarni  ilgari  surish  uchun  mablag’larning  bir  qismidan  shunday 

foydalanish  kerakki,  muayyan  magazinga  tashrif  buyurish  iste’molchi  uchun  bu 

magazindagi xariddan qimmatliroq bo’lsin va mijozlar soni oshsin. 

Savdoni rag’batlantirishning maqsadi sotuv hajmini oshirish, narxlarni nazorat 

qilish,  tovarga  katta  miqdorda  va  tez-tez  buyurtma  olish  hisoblanadi.  Bu  maqsadda 

tovarni  joylashtirish  uchun  joy  buyurtma  qilinadi,  sotuvchi  muayyan  markani, 

masalan, bonuslar yordamida «itarishi» rag’batlantiriladi. Bunga qo’shimcha raivshda 

sotuv  hajmini  oshiradigan  planogrammalar  (tovarni  optimal  joylashtirish  variantlari) 

taklif etilishi mumkin. 

Rag’batlantirish  maqsadlari  va  xarajatlari  ko’p  jihatdan  tovarning  hayotiylik 

davri bosqichi mazmuniga bog’liq bo’ladi.