Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B. Marketing kommunikatsiyasi

motivatsion psixologiyasini 
o‘rganish 
reklamashunoslarning muhim vazifasi bo‘lib, odamlarning xaridlarni amalga oshirish 
yoki reklamaga ma’lum tarzda javob qaytarish motivlarini ochib berishga imkon 
yaratadi. 

---

241 
Reklamashunos potensial xaridorlarni u taklif etayotgan tovarlar yoki xizmatlarni 
xarid qilish zarurligiga ishontira oladigan moivlarni puxta o‘ylab chiqishi lozim. 
Ba’zida bu ikki harakatlantiruvchi hissiyotlar yuzada yotadi, ba’zida esa – yashirin 
bo‘lib chiqadi. Masalan, garchi ishlab chiqarish-xo‘jalik yo‘nalishidagi tovarlar 
xaridoriga asosan mahsulot narxi va ekspluatatsiya tavsifnomalari ta’sir ko‘rsatsada, 
unga oddiy qiziqish va ishtiyoqlar begona emas. 
Iqtisodiy tadbirkorlik inson ehtiyojlarini qondirish uchun mo‘ljallangan tovarlar 
va xizmatlar ishlab chiqarishga asoslanadi. SHu boisdan iste’molchilar va ishlab 
chiqaruvchilar manfaatlarining umumiyligi mavjud. Ular bir-biridan alohida ravishda 
bo‘la olmaydi deb hisoblanadi. Aynan shu sababli ko‘plab korxonalar tovarlarni ishlab 
chiqarishga kiritishda oldin xaridorlar so‘rovlari va ehtiyojlarini o‘rganishga katta 
e’tibor qaratadi. 
Iste’molchilarni o‘rganish xaridga tabiiy ta’sir ko‘rsatadigan omillarni tadqiq 
etish shakliga ega bo‘ldi. U yoki bu tovarlarni xarid qilish haqidagi qarorlarni belgilab 
beradigan motivlar asosiy hisoblanadi. Iste’molchilar motivlarini o‘rganish samarali 
reklama dasturi ishlab chiqishning asosi hisoblanadi. Dastur odamlarning istaklarini 
o‘zgartirishga emas, balki ular bilan uyg‘unlashishga harakat qiladigan bo‘lsa, yanada 
samaraliroq bo‘ladi deb hisoblanadi. 
 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
1.
Reklamaning mohiyati va mazmunini izohlab bering? 
2.
Reklamaning maqsadi nimalardan iborat? 
3.
Reklamaning vazifalari nimalar kiradi? 
4.
Bozorning rivojlanish bosqichlariga ko‘ra reklamaning vazifalariga izoh 
bering? 
5.
Reklamaga qo‘yiladigan umumiy talablar nimalardan iborat? 
6.
Reklamaning funksiyalarini asoslab bering? 
7.
Reklamaning konsepsiyalari nimalardan iborat? 
8.
Reklamaning turkumlanishi, uning maqsadi va mohiyatini asoslab bering?
9.
Reklamaning maqsadi bo‘yicha turkumlanishini yoriting? 

---

242 
10.
Reklamaning vazifalarining xususiyati bo‘yicha turkumlanishini yoriting?