Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir

---

jarayoni yanada chuqurlashishiga olib keladi. Bolalarda ko ‘proq 
uchraydigan turi atelektatik bronxoektaziya bo‘lib, u 30-50 % ni 
tashkil qiladi. Bunda makroskopik k o ‘rganda o ‘pka yoki uning 
bo‘laklari kichraygan, ushlab ko‘rganda qattiq, havosiz, nafas olganda 
kengaymaydi, ko ‘mir pigmenti yo‘q, kesilganda atelektazlashgan va 
fibrozlashgan to'qim a orasidagi joyda kista, g ‘alvirsimon o ‘pka tu­
ri dagi bronxoektazlar aniqlanadi.
Tug‘ma bronxoektazlarda bo‘shliq biroz kattaroq bo‘ladi. Bunday 
hollarda morfologik tomondan disembriogenez belgilarini aniqlash 
mum kin. B a ’zi hollarda m akroskopik b o ‘lak norm al k o ‘rinishi 
mumkin, lekin ko’proq pigment kamaygan, nafas olganda kengayi­
shi chegaralangan bo‘ladi. Q o‘l bilan ko ’rganda emfizemalangan 
sohalar bilan almashinuvchi, qattiqlashgan va keng deformatsiya- 
langan bronxlar aniqlanadi. B a’zan butun bo’lak emfizema holida 
bo‘lib ko‘rinadi. Segmentar, subsegmentar va bo‘lak bronxlarini kesib 
ko’rganda silindrik, qopsimon yoki shoxsimon bronxoektazlar borligi- 
ni va bronx devorida o ‘pka to’qimasida surunkali yiringli yallig’lanish 
belgilari aniqlanadi. Zararlangan о ‘pka sohasining nerv to ’qimalarida, 
qon va limfatik tomirlarda ham patologik o ’zgarishlar boiadi.
Bronxoektaziyaning quyidagi tasnifi maqsadga muvofiq:
1) kelib chiqishiga qarab - orttirilgan, dezontogenetik, tug‘ma;
2) bronx kengayish shakliga qarab - silindrsimon, xaltasimon, 
kistasimon:
3) tarqalishi bo ‘yicha - bir tomonlama, ikki tomonlama, keng 
(9-10 segmentdan ko‘p), kamroq - bo‘lak va segmentni k o ‘rsatgan 
holda;
4) jarayonning fazasiga qarab - zo‘rayish, remissiya.
Tashxisda albatta yurak va nafas yetishmovchiligi borligi, darajasi,
qo‘shimcha kasalliklar va ulaming asorati ko’rsatilishi lozim.
К 1 i n i к a s i. Bolalarda bronxoektaz kasalligining klinikasi birin- 
chi navbatda zararlanish kengligi va yurak-tomir sistemasi, nafas 
funksiyasining buzilishi, kompensatsiya darajasi bilan aniqlanadi. 
Agar bronxit zararlangan sohadan tashqariga chiqmasa u mahalliy, 
o'pkaning qo ’shni bo’laklar bronxlariga tarqalgan bo ‘lsa diffuz hi­
soblanadi. Diffuz bronxit m a’lum darajada kasallik kechishini og‘ir-
30