Ergash Qobilov, Farxod Raupov

pnevmatozi va perforsiyasi.
S p e t s i f i k b e l g i l a r i : pnevmatoz, gaz pufakdek ichak 
devorida joylashganligi, pnevmoperitoneum (qorin bo ‘shlig‘ida ozod
169
Narkulov Jakhangir

---

havo). Ichak bo ‘shlig‘idagi gazni qorin bo‘shlig‘idagi gazdan ajratish 
mushkulligi, portal vena tizimida gazning bo ‘lishi.
D i a g n o s t i k a s i - sepsisning barcha laborator belgilari xarak- 
terli. Ehtiyojga ko‘ra ekmaga olish kerak: qon, siydik, najas. Qonning 
to‘liq tahlili: trombotsitopeniya, koagulogrammada DVS sindromi 
belgilari, Neytropeniya, leykotsitoz yoki leykopeniya, tromboplas­
tin parsial vaqti uzayishi, giponatriemiya - (suyuqlikning interstitsial 
to ‘qimaga o ‘tishi uchinchi bo ‘shliqda sekvestratsiyasi). Kislota-ish- 
qoriy muvozanat buzilishlari, metabolik atsidoz, axlat yashirin qon 
tahlilida musbat natija.
Ultratovushli tekshirish. Portal sistemada gaz bodishi, qorin bo ‘sh- 
ligdda suyuqlikning bodishi, qop simptomi.
Klinik belgilariga qarab kasallikning 4 ta bosqichi qabul qilingan.
I Prodromal bosqich - umumiy nostabil holat apnoe ko ‘rinishida, 
markaziy nerv sistemasida turli darajadagi qo‘zg ‘alish va so‘nishlar, 
desaturatsiya, degidratatsiya, bradikardiya, meteorizm, qorin dam 
bo‘lishi. Spetsifik rentgenologik o ‘zgarishlar yo ‘q.
II Klinik belgilar namoyon b o ‘lish bosqichi - bemor rangi oqar- 
gan, kuchli metabolik atsidoz, progressiv dinamik ichak tutilishi 
simptomlari, qorin dam bodishi va kuchli lokal og‘riq (ko‘pincha 
o ‘ng yonbosh sohada), tez-tez sut bilan o ‘t aralash qusish, tana 
vaznining kamayishi, ichak tutilishi, axlatda qon, b a’zan axlat suyuq, 
eksikoz rivojlanadi. Rentgenogrammada spetsifik o ‘zgarishlar: ichak 
pnevmatozi, portal vena tizimida gaz.
III Perforatsiyadan oldingi bosqich - klinik ko‘rinishlar progres- 
siyalanishi, ichak massalari va o ‘t aralash kofe quyqasiga o ‘xshash 
qusish, qorin old devori taranglashgan va og‘riqli, ichak peristaltikasi 
eshitilmaydi, oshqozon ichak trakti parezi simptomatikasi, axlat yo‘q 
yoki qizg‘ish qon aralash, toksikoz va degidratatsiya belgilarining 
kuchayganligi, DVS qo‘shilishi, perforatsiya xavfi yoki holati.
IV Perforatsiya va Peritonit bosqichi - peritoneal shok, qorin 
bo‘shlig‘idagi havo bo‘lishi hisobidagi klinik belgilar, perforativ 
peritonit belgilari (axlat qusish, qorin dam bodishi, qorin old devori 
tarang va og‘riqli, ichak peristaltikasi y o ‘q. Jigar to ‘mtoqligi yo‘qol- 
gan, axlat va yel chiqishi kuzatilmaydi) degidratatsiya, infeksion 
toksikoz, qon aylanishning markazlashuvi simptomlari kuzatiladi.
170