Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir
172

---

Mana shu belgilarga qarab ham qon ketishni qayerdan axtarish 
kerakligini tushunib olsa ham bo‘ladi. Asosiy sabalarini 2-jadval
tariqasida keltirdik.
2-jadval.
B o la la r d a m e ’d a -ic h a k yoM idan q on k etish i sa b a b la ri_______
YUQORI QON KETISHLAR
Q izilo‘ngach
Portal gipertenziya
Yarali reflyuks - ezofagit
Oshqozon
M ellori-V eys sindromi
Oshqozon yara kasalligi
Ezofagal-diafragmal churra
PASTKI QON KETISHLAR
0 ‘n ikki barmoqli ichak
0 ‘n ikki barmoqli ichak yara kasalligi
Ingichka ichak
M ekkel divertikuli
Ichak ikkilanishlari
Qontomir displaziyasi (angiomatoz, R adyu- 
Osler kasalligi)
Peytts-Egers sindromi
Yo‘g ‘on ichak
Polip va polipozlar
Nospetsifik yarali kolit
To‘g ‘ri ichak
Polip va polipozlar
Anus yorilishi
Eroziv proktit
Portal gipertenziya sindromida qon ketishi 
— zamonaviy tibbi- 
yotning dolzarb masalalaridan biri hisoblanadi. Portal gipertenziya- 
ning xatarli asoratlari qatoriga qizilo‘ngachdan profuz qon oqishi, 
astit (istisqo) va o‘tkir jigar yetishmovchiligi kiradi. Qizilo‘ngachdan 
qon oqishda o‘lim 80-90 % ga, kasallik dekompensatsiyasida esa 100 
% ga yetadi.
173
Narkulov Jakhangir

---

Bolalarda portal gipertenziyada qon ketishlar, asosan, qizilo‘ngach 
varikoz kengaygan venalarida kuzatiladi (1 -rasm). Varikoz kengaygan 
qizilo‘ngach venalaridan qon ketishi to ‘satdan, k o ‘pincha o ‘tkir res­
pirator infeksiya fonida boshlanadi, chunki k o ‘pincha bolalar tana 
harorati ко tarilganda ota-onalar va tibbiyot xodimlari bemor tana 
haroratini tushirish uchun nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar 
beradi. Ushbu preparatlar bemor tana haroratini tushirishi bilan birga 
oshqozon-ichak trakti shilliq qavatini yupqalashtirib, antikaogulyant 
sifatida qon ivish vaqtiga ta ’siri natijasida qon ketishi to ‘xtashiga 
qarshilik qiladi. Shuning uchun portal gipertenziyasi bor bemorlarga 
nosteroid yalligTanishga qarshi preparatlar bermaslik kerak. Darhol 
qon ketishi kuchayib, bemor qon, qon laxtaklari qusa boshlaydi. 
Qon bir qismi oshqozonga tushib, oshqozon shirasi ta ’sirida jigar- 
rang tusga kiradi, kofe quyqasi bilan ham qusish kuzatiladi. Tezda 
kamqonlik klinik va laborator belgilari kuzatiladi. Axlat qora tusli, 
Gregersen reaksiyasi musbat bodadi. Tashxis qo ‘yishda anamnez 
yordam beradi, chunki bolalarda portal gipertenziyaga, uning nati­
jasida varikoz kengaygan qizilo‘ngach tomirlaridan qon ketishiga 
asosiy sabablar, chaqaloqligidagi kindikdagi yalligTanish, yoki kin- 
dik tomir kateterizatsiyasi sabab boTadi.
1-rasm. Portal