Ер тузишни лойихалаш

Сув фонди ерлари
- сув ҳавзалари (дарёлар, кўллар, сув омборлари ва 
ш.ў.), гидротехника ва бошқа сув хўжалиги иншоотлари эгаллаб турган, 
шунингдек сув ҳавзаларининг ва бошқа сув объектларининг қирғоқлари 
бўйлаб ажратилган минтақаларидаги сув хўжалиги эҳтиёжлари учун 
корхоналар, муассасалар ва ташкилотларга белгиланган тартибда берилган 
ерлардир.
Захира ерлари
- 
ҳуқуқий ва жисмоний шахслар эгалигига, 
фойдаланишига, ҳамда ижарага берилмаган, мулк қилиб сотилмаган барча 
ерлардир. Бундай ерлар жумласига эгалик қилиш ва фойдаланиш ҳуқуқи, 
ижарага олиш ҳуқуқи, мулк ҳуқуқи «Ер кодекси»нинг 36 моддасига мувофиқ 
бекор қилинган ерлар ҳам киради. Бу тоифа ерлари, асосан, қумликларни, 
ботқоқликларни, жарликларни, тоғу-тошларни ва ш.ў. ўз ичига олади. Бу 
ерлардан фойдаланишга улар бошқа тоифаларга ўтказилганларидан кейин 
йўл қўйилади. 
Ерларни бир тоифадан бошқасига ўтказиш ва киритиш қонунларда ва 
бошқа меъёрий ҳуқуқий актларда белгиланган тартибда, хўжаликлараро ер 
тузиш ёрдамида, ер участкаларини олишда ва беришда, уларнинг асосий 
мўлжалланган мақсади ўзгарганда (рухсат этилган фойдаланилиши) амалга 
оширилади. Амалий жиҳатдан бу ерлари бир тоифага мансуб ер 
эгаликларини ва ердан фойдаланишларни бошқа тоифага мансуб ерларда 
ташкил этганда содир бўлади. Бунинг натижасида бир тоифанинг ерлари 
кўпаяди, иккинчисиники эса - камаяди.
Мамлакатимиз ер фонди турлари маълум хўжалик мақсадларида доимий 
фойдаланиладиган, табиий ҳамда бошқа белгилари ва хусусиятлари бўйича 
бир-бирларидан фарқ қиладиган ер участкалари тарзида фойдаланилади (3 
жадвал).
3 жадвал 

---

52 
Ўзбекистон Республикаси ер турлари (2004 йил 1 январга)
Ер турлари 
Майдони
минг, га 
% 
Ҳайдалма ерлар 
4042,7 
9,1 
Дарахтзорлар 
337,0 
0,8 
Бўз ерлар 
84,5 
0,2 
Яйлов ва пичанзорлар 
21217,1 
47,7 
Қишлоқ хўжалик ерлари, жами 
25681,3 
57,8 
Томорқа, боғдорчилик ва сабзавот уюшмалари 
ерлари 
682,1 
1,5 
Мелиоратив қурилиш ҳолатидаги ерлар 
79,5 
0,2 
Ўрмонзорлар, жами 
2817,7 
6,4 
Бошқа ерлар 
15149,7 
34,1 
Жами ерлар
44410,3 
100 
Кўриниб турибдики, Ўзбекистон ерлари таркибида маҳсулдор ерлар 
улуши нисбатан кам.
Ўзбекистон аҳолисининг бир одамига тўғри келадиган ҳайдалма ерлари 
майдони 0,14 га (2004 й.) тенг. Бу кўрсатгич АҚШ да - 0,75 га, Канадада - 
1,72 га, Австралияда - 2,85 га ва Россияда - 0,89 га ерни ташкил этади. 
Ҳайдалма ерлар билан таъминланиш даражасининг жуда пастлиги, 
Ўзбекистонда ер ресурсларидан оқилона фойдаланиш ва уларни муҳофаза 
қилиш муоммосининг устиворлигини кўрсатади.