Энциклопедияси si ’cyclo paedia of



Download 23,46 Mb.
Pdf ko'rish
bet216/486
Sana27.01.2023
Hajmi23,46 Mb.
#903491
1   ...   212   213   214   215   216   217   218   219   ...   486
Bog'liq
Ислом энцицлопедияси. 1-жилд. А-Абу Комил. 2020.pdf1

Жамал во^еасида
пиёда 
аскарларга кумондонлик килади ва хола- 
си Ойша (р.а.)нинг туяси олдида кахра- 
монларча жанг килади. Али (к.в.)нинг 
голиб келиши асносида Ойша (р.а.) б-н 
биргаликда Мадинага кайтишга мажбур 
булади. Амр ибн Ос ва Абу Мусо ал-Ашъа- 
рийнинг Азрухдаги йигилишларида кат­
нашган булса-да (658 й., фев.), хакамлар- 
нинг фаолиятларига аралашмайди.
Муовия даврида Мадинада утирган 
А.и.З.и.А., халифа уз угли Язидни вали- 
ахд деб тайин этишни истаганида, Ху­
сайн (р.а.), Абдуллой ибн Умар ва Абдур- 
рах,мон ибн Абу Бакрлар б-н бирга унга 
каттик каршилик килади. Муовия улар
б-н учрашиш учун Мадинага келганидан 
хабар топганларида, у б-н куришмаслик 
учун Маккага сафар киладилар. Муовия 
оркаларидан йулга чикиб улар б-н кури- 
шишга муваффак булса-да, келиша ол­
майди. Язид ибн Муовия халифаликка 
тайинланганида Мадина волийси Валид 
ибн Утбага мактуб ёзиб, Хусайн (р.а.), Аб­
дуллох, ибн Умар ва А.и.З.и.А.дан мажбу- 
ран 
байъат 
олишини хохлайди. Бирок, 
волийнинг суст х,аракат этиши окибати- 
да улар Макка сафарига чикиб кетади- 
лар. Хусайн (р.а.) Куфага чакирилганида,
бу даъватни кабул этиш тарафдорлари- 
дан бири хам А.и.З.иА булган. 
Карбало 
фожиасидан
сунг Язидга карши мухоли­
фатнинг ра^барига айланган А.и.З.и.А., 
Язиднинг халифалигини кабул килмас- 
лик б-н бирга унга карши харакат хам 
килмай, узига кулай вазият булишини 
кутади. Язид унинг бу тадбирига жахл 
килган холда, Мадина волийси Амр ибн 
Саъидга А.и.З.и.А. устига кушин торти- 
шини буюради. У хам булса, А.и.З.и.А.га 
душман булган укаси Амр ибн Зубайр 
Кумондонлиги остидаги кушинни юбо- 
ради. Амр хеч кандай каршиликсиз Мак­
кага кирган булса-да, куккисдан берил- 
ган зарба окибатида асир олиниб, камаб 
куйилади. Бир йилдан сунг Язид Мак­
кага Муслим ибн Укба кумондонлигида 
янги куч юборади. Муслимнинг йулда 
вафот этиши окибатида унинг урнига 
тайинланган Хусайн ибн Нумайр ас-Са- 
куний Макка якинига келиб шахарни 
ураб олади (683 й., 24 сент.).
Шомлик аскарлардан ташкил топган 
Язид кушини ёгли латталарни улокти- 
риб 
Каъбада
ёнгин чикарадилар. Бу кур- 
шов Язиднинг улими хабари Маккага 
етишига кадар (683 й., 27 нояб.) 64 кун 
давом этади. Язиднинг вафот этгани ха- 
барини топган А.и.З.и.А., «Амир ал-муь- 
минийн» унвони б-н уз халифалигини 
эълон килади (64/683). Хусайн ибн Ну­
майр А.и.З.и.А. б-н музокара килиб, агар у 
Дамашкка келса, уни халифа деб тан оли­
шини айтган. Бироку бутаклифни кабул 
этмайди. Шомликлар Язид вафот этга- 
нидан кейин аввал унинг угли Муовия II 
га, икки ойдан сунг унинг хам улимидан 
кейин эса Марвон ибн ^акамга 
байъат 
берадилар. Икки халифанинг кетма-кет 
улими окибатида содир булган бушлик 
ва анархия даврида Фаластин, Химс ур- 
дугохлари А.и.3.и.А.га 
байъат
этишга 
тайёрланадилар. Бирок Марвон ибн 
Х,а- 
кам тезда вазиятни назоратга олади. Бу 
вактда А.и.З.иА Фаластинни олиш учун 
укаси Мусъаб бошчилигида юборган ку_
189


шин муваффакиятсизликка учрайди. Бу 
курашлар давом этаётган вактда Мар­
вон вафот этади (685 й., 7 май). Урнига 
угли Абдулмалик халифа этиб тайин­
ланади. 
Х.ИЖ
03
б-н шаркий вилоятларга 
А.И.З.И.А., 
Шом, Фаластин ва Мисрда Аб­
дулмалик ибн Марвон хокимлик килади. 
Бирок х,ар иккаласининг худудларида 
тартибсизликлар давом этаётган эди. 
Макка исканжаси чогида А.и.З.и.А.га ёр­
дам берган хорижийлар тахликанинг ур- 
тадан кутарилишидан сунг у б-н келиш- 
мовчиликка борадилар. Улардан Нажда 
ибн Омир бошчилигидаги гурух, Нажд ва 
Умон худудларини кулга киритади. Но- 
феъ ибн Азракка боглик ва унга нисбат 
берилган азорица деб номланган гурух 
эса, ута катъий тамойилларга эга хамда 
Кувват эътиборидан уларнинг энг хавф- 
лиси эди.
Нофеъ ибн Азрак атрофида тупланган 
куч б-н Басрага юриш бошлайди. Басра 
волийси уларга бирор жиддий карши- 
лик курсата олмайди. Бу курашлар да- 
вомида Нофеъ ибн Азрак улдирилади, 
унинг урнига Убайдуллох, ибн Мохуз 
чикади. Убайдуллох, янги кучлар б-н 
Басрага якинлашганида шахар халки 
хавотирланиб, Мухаллаб ибн Абу Суфра- 
дан кумондонликни кулга олишини 
сурайдилар. А.и.3.и.А. хам ушбу таклиф- 
ни расман сурагач, Мухаллаб кушин бо­
шига утади. Унинг илк муваффакияти 

Download 23,46 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   212   213   214   215   216   217   218   219   ...   486




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish