Эмиль золя Х. Амал



Download 16,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet96/129
Sana17.07.2022
Hajmi16,16 Mb.
#816123
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   129
Bog'liq
EMIL ZOLYA - Hamal

к,еч
нимага ^арамай 
олдингга кирдим, бу азбаройи сени х,урмат цилганим- 
дан. Лекин мен з^али х,ам борди-ю, кураш да х,алок бул- 
сак, сенинг оцилона сиёсатингга к,араганда бизнинг 
суякларимиз халк, ишига купрок; фойда келтиради, 
деган фикрдаман... Эх,, к,ани энди бирор аблах; солдат 
ш артта кукрагимдан отса эди,— бундай улим мен учун 
нак,адар шарафли буларди!
Унинг кузларига ёш келди. Ногаз^он унинг огзидан 
чик,к,ан бу гапдан маглуб булиб, бирон хилват жай 
топишга, уша ерда. азоб-ук;убатлардан цутулиб, аба- 
дий тинчгина ётишга уринган кишининг эзгу орзуси 
билиниб турарди.
— Яхш и айтдингиз!— деди Раснёр хоним эрига 
бир цараб, унинг бу нигоз^ида х,ак;ик,ий радикалга хос 
бутун нафрати ифода этилганди.
Суварин кузларини буш ликда тикканча, асабийлик 
билан пайпасланар, г^ё х*еч нимани эшитмас эди. 
Унинг бурни ингичка, майда тишлари уткир булиб, 
к,изларникига ухш аган оппок, юзи борган сари к,азфли 
туе оларди: унинг аралаш-к,уралаш булиб кетган уй- 
хаёлидан к;онли манзаралар утди. У дилидагини очик; 
айта бошлади; шунча сух,батдан унинг миясига Рас- 
нёрнинг Интернационал хдцидаги фикригина урнашиб 
цолганди, энди шунга жавоб берди.
— Уларнинг хдммаси к,урк;оц, биттагина одам улар­
нинг машинасидан дах,шатли вайронгарчилик цуроли 
ясай оларди. Бирок, бунинг учун ирода керак, лекин 
ирода х,еч кимда йун» шунинг учун з^ам революция 
яна бир марта маглубиятга учрамоцда.
У нафратли овозда кишиларнинг а^моцликларидан 
нолийверди. Иккала суз^батдош адашиб-улок,иб, йули­
ни топмай юрган кишининг алаз^сираб алжираш ига 
хиж олат тортиб к,улок, солишарди. Россияда х,еч нарса 
цовушмасди; у олаётган маълумотлар таъбини хира 
циларди. Унинг Европани ларзага солган аввалги ур- 
тоцлари — бу поповичлар, разночинецлар, савдогар-
411


лар — сиёсатдонлар, машх,ур йигилистларга айланиб, 
Уз халцларини озод цилишдан нарига утмадилар. Улар 
битта золимни улдирсак, бутун жах,он озод булади, 
деб билдилар. Ленин уларга худди пишиб етилган 
галлани ургандек, эски инсониятни цириб таш лаш ке- 
раклиги х,ацида гап очсанг, болалар каби «республика» 
сузини тилга олсанг, улар дарров хафа булишиб, биз­
ни тушунишмади, биздан шубхдланиш япти, бизни уз 
синфидан ажралиб цолган дейишиб, революцион кос- 
мополитизмнинг омадсиз бошлик,лари сирасига кири- 
тишяпти, деб юришади. Ш унга царамай, унинг цалби, 
ватанпарварнинг цалби каби гупиллаб тепарди, шу 
боисдан у аччик, алам билан севимли сузини такрор- 
лади:
— Сафсата!.. Буларнинг х,аммаси цурук; сафсата, 
улар ^еч нима к,ила олишмайди!
Кейин Суварин овозини пастлатиб, алам билан узи- 
нинг эски орзуси — умумий биродарлик х,ацида гапи­
ра бошлади. У мартаба ва бойликдан воз кечди, кол­
лектив мех,натига асосланган янги дунёни курай, де­
ган ягона ният билан ишчилар сафига кирди. Суварин 
узининг майда-чуйда нарсаларини аллацачон посёлка 
болаларига улашиб берганди; у кумир к,азувчиларга 
биродарона мезд билан царарди, улар гапига ишониш- 
маганда кулиб к,уярди; унинг содда, сипо ишчига 
хос хотиржам куриниши, камсуцумлиги х>аммани узи­
га ром цила бошлади. Лекин х;еч ким унга яцинлаш- 
масди. Д ар цандай алокддан нафратданадиган, иро- 
дали, на ш ухратпарастликни, на рох,ат-фарогатни би- 
ладиган Суварин х,ар к,алай уларга мутлацо бегона 
эди. Айник,са, эрталабки газеталарда ук,иган мацола 
жон-понини чицариб юборди.
Унинг овози узгарди, кузлари чацнади, у Этьенга 
тикилди-да, унга тугри мурож аат этди:
— Сен эшитдингми-йуцми? Марсель ш апкадузлари 
лотереядан бош совррнни ютишипти, юз минг франк; 
улар дарх,ол рента сотиб олишипти-ю, бугундан бош- 
лаб х,еч к,андай иш к,илмай яшаймиз, дея эълон к,и- 
лишипти! Да, сизларнинг, з^амма француз ишчилари- 
нинг орзуларингиз шу — бирон ердан хазина топиб 
олиб, бирор хилват жойда учига чицк,ан худбинлар- 
дай ишламасдан еб ётишни уйлайсизлар. Сизлар бой-
412


ларга царши бех,уда исён кутарасизлар, худ о ато эт- 
ган пулларни камбагалларга беришга узларингнинг 
юракларинг дов бермайди-ку... То мол-мулкка ёпишиш- 
ларингни цуймасанглар, то узларинг бурж уа булиб 
олиш учунгина бурж уазиядан нафратланиб юришла- 
рингни таш ламагунларингча бахт нима эканлигини 
билмайслзлар.
Раснёр хахолаб кулди: марселлик икки киши катта 
ютукдан воз кечса буларди, деган фикр унга бемаъ- 
нилик булиб туюлди. Лекин Суварин мурдадек оцариб 
кетди: башараси цийшайиб, дахднатли циёфага кир- 
ди. Бу уз жоциллиги билап халцларни цириб юбора- 
диган оташин газаб эди. У цичцириб деди:
— Даммангиз супуриб ташланасиз, агдариласиз, 
ахлатхонага улоцтириласиз. Ш ундай бир кун кела- 
дики, сиз цурцоцлар ва саёцлар зотини цириб таш- 
лайдиган азамат чициб цолади. Эшитиб цуйинглар! 
Мана менинг цулларим; агар кучим етганда, ерни 
олардиму уни эзгилаб, кукунга айлантирардим, уст- 
ларингга тортиб, умрбод кумиб ташлардим!
— Яхш и айтдингиз!— цайтарди бояги гапини Р ас­
нёр хоним одатдагидек мулойимлик ва ишонч билан.
Яна жимлик чукди. Этьен яна Боринаждан келган 
ишчилар хдцида ran очди, Сувариндан Ворёда цандай 
царор цабул цилингани з^ацида суради. Бироц маши­
нист одатдагидек хаёлга чумиб, зурга жавоб берарди. 
У конларни цурицлаётган солдатларга х,ациций уцлар 
беришга царор цилинганини биларди холос. У тоцат- 
сизлик билан тиззаларини уцаларкан, цуццисдан унга 
нима етишмаётганини билиб цолди,— бу жуилари 
ипакдек мулойим ургатилган цуён экан.
— Польша цани?— суради у.
Цоыоцхоначн кулиб, хотш ш га царади. У бир оз 
иймапиб, жавоб берди:
— Польшамн? Печкада:
Жанлен шумлиги туфайли ж арохатланган цуён эн­
ди улик бола тугадиган булиб цолганди. Ортицча дах- 
мазадан цутулиш учун уша куниёц уни суйиб, картош­
ка билан цовуриб ейишга царор цплишганди.
— Да, айтганча, шу бугун кечцурун унинг оёгини 
единг-ку... Эсингда йуцми? Роса маза цилдим, де- 
динг-ку!
413


Суварин аввалига х,еч нима туш унмади. Кейин ран­
ги к.ув учиб кетиб, жирканганидан ияги титради, зур 
бериб узини босишига к,арамай, кузларида иккита йи- 
рик томчи куринди.
Бирок, унинг х,аяжонланганини ^еч ким сезмади: 
эшик к;аттик, очилиб, олдидаги Катринани итариб- 
туртаётган Ш аваль куринди. Монсунинг з^амма цовок;- 
хонасига кирган, пиво ичаверганидан мает булиб, уз 
жасоратлари билан мак,танган Ш аваль илгариги дуст- 
ларимга х,еч нимадан к,ур^маслигимни бир курсатиб 
к;уяй, деб «Авантаж »га х,ам кирган эди. У залга ки- 
раркан, маъшук,асига деди:
— Жин ургур! Сен х,ам бир круж ка пиво ичсанг-чи. 
Хотиринг ж ам булсин, менга ола цараганнинг кекир- 
дагини узиб ташлайман!
Катрина Этьенни курди-ю, хиж олат булиб, ранги 
оцариб кетди. Ш авалнинг кузи Этьенга туш гач, зах,ар- 
хандалик билан кулиб деди:
— Цани, Раснёр хоним, икки круж ка цуйинг-чи! 
Ишлар бошланишини ювайлик.
Раснёр хоним индамай пиво к;уйди; у пиво деган 
кишининг раъйини к;айтармасди. Сукунат чукди; цо- 
воцхоначи х,ам, бопщалар х,ам жойларидан жилиш- 
мади.
— Баъзи бировлар мени ж осус деганини эшитиб 
цолдим,— деди Ш аваль учакиш иб.— Мен уш алар ш у 
гапни узимга айтишеа дегандим, бир гаплашиб олар- 
дик.
З^еч ким жавоб бермади; эркаклар ^гирилиб, де­
ворга к;арашди.
— Бировлар ялла цилиб юришади, бопщалар эса 
ялла к,илиб юришни исташ майди,— давом этди у янада 
ш ангиллаб.— Мен ниманиям яширардим: Денелеининг 
ифлос кавагини тарк этдим, эртагаёщ ун икки бель- 
гиялик билан бирга Ворёга ж унайман, уларни бошлаб 
боришни менга топширишди, чунки бошлик;лар мени 
х,урмат к,илишади-да. Мабодо бу иш бировга ёк,маса, 
очиц айтсин, гаплашиб оламиз.
У чиранишларига яна 

Download 16,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   129




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish