Электротехника ва Компютер мухандислиги” факултети Лабаратория ишлар туплами

Светофорларга техник хизмат кўрсатиш. Светофорларга техник хизмат кўрсатиш жараёнида, электромеханик ва электромонтёрлар уларни бузилмасдан ва соз ишлашига, сигнал кўрсаткичлари тўғри бўлиши ва равшан кўринишига қараб туришлари лозим.
Светофор лампаларнинг щар бир алмашувидан кейин, светофорни сигнал чироқларининг кундузги кўриниши йўлдан электромеханик билан электромонтёр томонидан биргаликда текширилади. Шунда станцияда таъқиқловчи чироқларнинг кўриниши, перегонда эса светофордаги текширув пайтида ёнаётган чироқнинг кўриниши текширилади. Станциядаг таклиф этувчи сигналнинг кўриниши бир ойда бир маротаба текширилади. Светофордаги рухсат берувчи кўрсаткичларининг таъқиқловчи кўрсаткичларига алмашуви тўғрилигини текшириш щар йили икки марта ўтказилади.
Светофор лампаларининг алмашуви қуйидагича амалга оширилади: қизил чироқ лампаси янги билан алмаштирилади, ечилган қизил чироқ лампасини сариқ чироқ лампаси ўрнига, ечилган сариқ чироқ лампаси яшил лампаси ўрнига қўйилади. Ечилган яшил чироқ лампаси ишга яроқсиз деб ҳисобланади. Лампаларни алмаштириш билан бирга, светофор каллаги ҳам текширилиб тозаланади. Светофорлар, агар зарурият бўлмаса, ҳар йили бир марта бўяладилар.
Назорат учун саволлар:

1. 
   Сигналлар қандай таснифланади?
   
2. 
   Сигнализация тезланиши тизими деб нима тушинилади?
   
3. 
   Огоҳлантирувчи светофор кўрсаткичи қандай?
   
4. 
   Қандай ҳолларда киришсветофори сифатида пакана светофор ўрнатилади?
   

2-Laboratoriya ishi
Mavzu: Yarim avtomatik blokirovka turi va sxemasi
1. Ishdan maqsad:
1. ГТСС tizimida ПАБ ni prinsipial sxemasini o’rganish
2. ПАБ ning asosiy turlarini o’rganish
2. Umumiy xolatlar
Yo'lni avtomatik ravishda qulflash poyezdlar harakatini nazorat qilishning bir usuli hisoblanadi, bu yerda signallash signallari operatsion xodimlar va qisman harakatlanuvchi poyezd tomonidan nazorat qilinadi.
Yarim avtomatik blokirovka qiluvchi qurilmalar, ular tomonidan himoyalangan bloklar bo'linmasi (stansiya yoki stansiyalararo masofa) chiqarilguniga qadar, chiqish signalining yoki signalning (signal nuri) ochilishiga yo'l qo'ymasligi kerak. Poyezdning stansiyalarga yoki stansiyalararo masofaga chiqish qarori chiqish (o'tish) signalining ochiq pozitsiyasidir.
Signallarni nazorat qilish va to'g'ri ishlatish uchun distillashni cheklovchi stantsiyalar markazlashtiruvchi qurilmalar va o'tkazgich qurilmalari bilan jihozlangan va ikkita simli chiziqli zanjir orqali elektr bilan bog'langan bo'lib, shunday qilib quyidagilarni ta'minlaydi:
chiqish (o'tuvchi) chiroqni faqat bir marotaba erkin yurish bilan ochish;
poyezdning ikkinchi yo'lni ochish va poyezdning avtostantsiyasiga ketish ehtimoli keyingi poyezd keyingi stansiyaga to'liq etib borganidan keyin va qabul qilish stantsiyasining qabulxonasi chiqish bekatigacha kirish signalini beradi;
poyezdning stansiyaga haqiqiy kelishi maxsus qurilma (pedallik yoki releli) bilan belgilanishi;
kiruvchi poyezddan stantsiyaga o'tishni to'xtatib turgandan so'ng, keladigan signalni berishning mumkin emasligi;
poyezdning qo'shni stansiyadan bir tomonlama yo'llash uchun ketganidan keyin keladigan kengashning chiqish svetoforini ochish imkoniyati yo'q.
Peregoni bo’shligi ilgari yuborilgan poyezdning qo'shni stantsiyadan kelishi haqida signal orqali nazorat qilinadi.
Poyezdning qo'shni stantsiyaga borishi yo'l datchik tomonidan nazorat qilinadi.
O'zbekiston temir yo'llarida ishlatiladigan РПБГТСС yarim avtomatik blokirovka tizimi mavjud.
ГТСС tizimining yarim avtoblokirovkada barcha bog'liqliklar rele sxemalari orqali amalga oshiriladi. Yarim avtomatik blokirovka tugmachalar bilan boshqariladi, pult tabloda asboblar lampochkalar orqali nazorat qilinadi. Masofadan boshqarish pultiga tugmalar va yoritgichlar o'rnatilgan.
Ikki yo’lli uchastkali pult tablolarda har bir peregon uchun alohida aloxida tugmalar o’rnatiladi;
П-qabul qilish datchigi (purjina bilan qaytuvchi);
ВЗ-yoquvchi qo’ng’iroq;
СЧ - rele izolyatsiyasi yoki pedal nosozligida qabul qilishni suniy ajratish(bosishlarini sanash va qaytarish purjinasi). Bularga ham nazorat lampochkalari o’rnatilgan: ПС- bo’sh peregon (jo’natishga ruxsat);
ПО - Band peregonga poezdni jo’natish;
П - poyezdni stansiyaga qabul qilish;
ПП - band peregondan poyezd qabul qilish.
Ikki tomonlama РПБ sxemasida (3-rasm) poyezdni tark etishi va kelishi haqidagi blokirovkalash signallarini jo'natishni ta'minlaydigan, HJ1 va ЧЛ (КШ1-600), liniyaning o'rni ishlatilgan; НПО va ЧПОning (НМШМ1-360), kelishi o'rni nodavlat notijorat tashkilotlari va НДП va ЧДП(НМШЧ-600) ning yer monitoringi o'tkazish; . Mahalliy o'z o'rni, elektron (o'rni yo'l Art ЧОМ ot¬pravleniya, chiqish signallari qulflash elektron, o'z o'rni signal; protivopovorotnoe kelib chiqishi, o'rni bilanЧОП, isklyuchayu¬schee bloki¬rovochnogo kelish signal hosil qilish chiqish trafikni qayta; ЧПМ tashkil topgan o'rni obespechivayu¬schee "B-marshrutnoe relay reception" stansiyasida blokirovka qilish signalini jo'natish).
Bo`sh peregon bo'lsa, st. 4Лliniya relesi. A stansiyada bevosita qutblilining mavjudligida, manbadan kuch olishadi. Б: ЧПП,ЧПОrele obmotkasi, 13-11 ЧДП, 53-51 ЧП, o`tkazish ЧЛ, 11-12 ЧОВrele obmotkasi ЧЛ,13-11 ЧДП, 53-51 ЧП, o`tkazish ЧЛ, 11-12 ЧОВ,obmotka relesi ЧЛ, c, o`tkazish ОЛ, 11-12 ЧП, drossel ЧДр, ЧМП. ЧПО releyining a oqadigan oqim, rezistorR_m tomonidan ishdan chiqarilgan, uning yakirini ko'tarish uchun yetarli emas. Stansiyadagi rele nol n.ст. Бshuningdek, НПП-НМПст. А.manbalaridan to'g'ridan-to'g'ri qutblangan oqim bilan quvvatlanadi.
A Stantsiyadagi va odatda oqimning ostida ЧОПrele nazorat qilish va almashtirish ЧОВ rele mavjud. Pulp-tablibda ЧПС ning erkin harakatlanishi uchun yashil chiroq mavjud:С, 32-31 ЧЛ, 111-112 ЧЛ, 31-32 ЧОВ, yashil lampochka ЧПС, 32-31 ЧОП, МС.
Stantsiyadan poyezd yuborish uchun 4, МКУga ulanganda, chiqish tugmasi 04 bosiladi va rele faol bo'ladi ЧОМ: СПБ, 42-41 ЧЛ, 121-122 ЧЛ, 12-11 04, 12-11 ЧЛ, 42-41 ЧОП obmotka releyiЧОМ, ЧОМ ning qulflangan blok-mexanikasining o'zaro burchagi bilan aloqa, ЧОМ, СМБ.ЧОМ blokining mexanizmi МКУ. birliklari tomonidan qo'nish yo'lining o'rnatilishi va boshqarilishi bilan amalga oshirilishi mumkin.
O'rnimizni qo'zg'atgandan so'ng, ЧОМ o'z-o'zidan blokirovka qiladi va signal relesi devresini o'chirib, chiqishi chiroqni ochish uchun ochiladi va ochilishi chiziq bo'ylab chiziqli bo'ladi. B blokirovka qiluvchi signal yuboradi.ЧОВ, relesi ЧОМ rylesinin elektr ta'minot tizimini to'xtatadi, bu esa o'z o'rni 4J1ni chiziqli devordan ajratadi, shuning uchun devordagi qarshilik kamayadi.
Shu bilan birga, ЧПОo'tkazgichidagi sarflanish kuchlanishi ikki barobar ortadi, chunki НПП-НМП A stantsiyasining energiya manbai Va bu ЧПП-ЧМПquvvat manbai bilan navbat bilan aylanadi (ст. Б). StantsiyadagiЧПОст. Б yakor zanjiriga chiziladi: ЧПП, obЧm o`tkazish relesi ПО, 13-11 ЧДП, 53-51 ЧП, o`tkazish ЧЛ, 11-12 ЧОП, 11-13 ЧОВ, 61-62 ЧОМ, НМП-НПП, 53-51 ЧОВ, 52-51 ЧОП, o`tkazish ОЛ, 11-13 ЧП,дрос­сельЧДр, ЧМП.