"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

CRM-tizim turlari. 
Zamonaviy CRM-tizimlarni bir nechta turga ajratish 
mumkin. CRM-tizimlar turlarga echilayotgan masmalalar, bu tizim quvvatlashi 
yo‘naltirilgan iste’molchilar bilan o‘zaro aloqa sikli bosqichlariga bog‘liq holda 
ajratiladi. 
Tizimni uchta asosiy turga ajratish mumkin: 
1.
Operatsion. CRM-tizimlarning bu turi tezkor faoliyatni avtomatlashtirishga 
imkon beradi. Operatsion CRM-tizimlar har bir aniq mijozga bog‘langan turli 
ma’lumotlar to‘plamiga ishlov berishni amalga oshiradi. Bunday tizim savdo, 
marketing, shuningdek, mijozlarga xizmat ko‘rsatish (mijozlarga xizmat ko‘rsatishni 
quvvatlash) bo‘limlarini quvvatlab turishi uchun zarur bo‘ladi. Odatda, operatsion 
CRM-tizimlar ishlaydigan ma’lumotlar to‘plami mijoz to‘g‘risidagi barcha aloqa 
o‘rnatish axborotlari, o‘zaro hamkorlik tarixi, xaridar hajmi va soni, mijozlar bilan 
kommunikatsiya tarmoqlari va boshqa shu kabi ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi. Bu 
tizimdagi axborotlar analitik CRM-tizimlar asos bo‘lib xizmat qiladi. 
2.
Analitik. Bu turdagi tizim marketingni quvvatlash bosqichlari va strategik 
darajadagi savdolar uchun zarur. Marketing kompaniyalarini rejalashtirish va eng 
samarali savdo strategiyasini tanlashga imkon beradi. Analitik CRM-tizimlari 
ma’lumotlar bazasidagi axborotlarga ishlov beradi, axborotlarni tizimlashtirishni 
amalga oshiradi, aniq algoritmlar asosida mijozlar bilan o‘zaro aloqadorlikda eng 
samarali munosabatlarni yuzaga chiqaradi; 
3.
Qo‘shmalilik (aloqadorlik). Bunday turdagi CRM-tizimlar mijozlar bilan 
birgalikda ishlashni ta’minlaydi, ya’ni, mijozlar kompaniya CRM-tizimlar bilan 
bevosita o‘zaro hamkorlik imkoniyatiga ega bo‘ladi. O‘zaro hamkorlik Web-sahifa, 
elektron pochta, avtomatik ovozli aloqa va shu kabilar yordamida amalga oshirilishi 
mumkin. 
Tizimning ishlab chiquvchilar, odatda, bu ko‘rsatilgan uch asosiy tur 
kombinatsiyalaridan tashkil topgan CRM-tizimlarni taklif etadilar.