"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

Sarmoyaviy jozibadorlik.
ERP-tizimlarni joriy etish qo‘shimcha sarmoyalarni 
jalb qilishga imkon beradi, chunki, faoliyatni avtomatlashtirish tashqi sarmoyadorlar 

---

141 
ishonchi va sarmoyadorlar uchun jozibadorligini avtomat trazda oshirib kompaniya 
faoliyati shaffofligini ta’minlaydi. 
 
Yangi iqtisodiyotga integratsiya imkoniyati. 
Oxirgi yillarda Internet-iqtisod 
jadal shakllanib bormoqda. Ko‘plab kompaniyalar biznes yuritish uchun Internet 
qanday ustunliklar berishini tushunib oldi. An’anaviy kompaniyalar biznesni ma’lum 
bir qismini Internetga kiritib bir nechta maqsadlarni ko‘zda tutadi: xarajatlarni 
qisqarishidan boshlab mijozlarga xizmat ko‘rsatishni yaxshilash va dilerlar hamda 
oxirgi xaridorlarni topish yangi onlayn tarmoqlarini tashkil etish. 
3.Mijozlar bilan o‘zaro munosabatlarni boshqarish (CRM-tizimlar) 
 
CRM-tizimlar (Customer Relationship Management yoki Mijozlar bilan 
munosabatlarni boshqarish) — bu, tashkilotlar uchun buyurtmachilar (mijozlar) bilan 
o‘zaro aloqa strategiyalarini, xususan, mijozlar to‘g‘risidagi axborotlar va ular bilan 
o‘zaro aloqa tarixini saqlash yo‘li bilan savdo darajasani oshirish, mijozlarga xizmat 
ko‘rsatish, marketingni optimallashtirish, biznes-jarayonlarni o‘rnatish va yaxshilash 
hamda natijalarni tahlil qilishni avtomatlashtirish uchun mo‘ljallangan amaliy 
dasturiy ta’minotdir.
CRM-tizimlar – iste’molchilar bilan o‘zaro aloqalarni boshqarish uchun imkon 
beruvchi avtomatlashtirilgan tizimlar alohida guruhidir. O‘z ichiga turli biznes 
aloqalardan boshlab sotuvgacha bo‘lgan, shuningdek, mijoz so‘rovlariga javob 
berishgacha jarayonlarni olgan o‘zaro hamkorlik yo‘nalishlarini oladi. CRM-
tizimlarni qo‘llashdan asosiy maqsad mijoz to‘g‘risidagi ma’lumotlarni 
tizimlashtirish va boshqarishdan iborat bo‘ladi. Bu mijozlar hulqini tahlil etish va 
yanada samarali aloqalarni tashkil etishga imkon beradi. 
Mijozlar bilan o‘zaro hamkorlik jarayonlarini avtomatlashtirishni sifat tizimi 
doirasida ISO standartlari talabini amalga oshirishda tabiiy holda yordam beradi va 
soddalashtiradi. Sifat tizimi tashkilot va uning buyurtmachilari (mijozlari) o‘rtasidagi 
o‘zaro aloqalar bilan bog‘liq barcha savollar boshqaruv ostida bo‘lishini talab qiladi. 
Bunday savollar qatoriga quyidagilar kiradi – talablarni yuzaga chiqarish bo‘tsicha 
harakat, iste’molchilar talablarini aniqlash, buyurtmalar to‘g‘risidagi axborotlarni 
taqdim etish, iste’molchilar bilan teskari aloqani o‘rnatish va olish kabilar. Odatda 
bunday axborotlar turli manbaalarda saqlanadi va ishlov beriladi. CRM-tizimlar turli 
manbaalardagi axborotlarni bitta tizimda birlashtirishga imkon beradi.